Imkeren

Bijensteken en Bijengif

September 2, 2018 by admin Leave a Comment

Als beginnend of wat meer ervaren imker is het onvermijdelijk om niet gestoken te worden. Van tijd tot tijd komt het wel is voor dat je bij een verkeerde handeling per ongeluk gestoken wordt.

Dikke enkels en opgezwollen handen zijn voor de beginnende imkers een feit. Als een allergische reactie uitblijft, blijft de huid een paar dagen jeuken en de herinnering wordt voor altijd vervloekt.

Het kenmerk van een bijensteek is dat de angel in de huid blijft zitten. Doordat de bij weerhaakjes heeft op de angel, trekt ze deze samen met de gifblaas uit haar achterlijfje. De honingbij zal hierna ook sterven.

De gifblaas welke boven de angel geplaatst is zal met de angel in de huid blijven zitten. Het bijzondere aan de gifblaas is dat deze tot wel tien minuten kan blijven pompen. Hierdoor wordt er verzekerd dat al het gif uit de blaas wordt gepompt.

Evolutionair lijkt dit niet het beste ontwerp, echter blijft alleen de angel hangen in zoogdieren. Bij andere insecten kan een bij meerdere keren steken zonder hierbij te overlijden. Door de leerachtige huid van het zoogdier blijft de angel hangen. Bij grotere indringers welke op de honing uit zijn is het noodzakelijk om al het gif in de vijand te krijgen om enige kans van overwinning te hebben. De bijen hebben natuurlijk hun kostbare honing te verdedigen voor de winter.

Het beste zou zijn als je begint met bijenhouden een allergische test te laten doen. Zo weet je waar je aan toe bent en kan je een hoop ellende voorkomen. Een allergie betekent niet dat je de hobby moet stopzetten. Maar je kan wel voorzorgsmaatregelen nemen.

Veel imkers bouwen een tolerantie op tegen bijengif, het lichaam bouwt vanzelf anti stoffen op. Een allergie kan je ook opbouwen, toen ik begon met bijenhouden heb ik de volken van een imker overgenomen welke na vijf jaar moest stoppen met bijen houden.

Wanneer je handschoenen draagt zorg dat je deze voldoende schoon houdt. Wanneer bijen steken geven ze een alarm feromoon af en deze kan in de handschoen blijven zitten. Dit kan andere bijen aanzetten om agressief te reageren. Ik heb hier op de harde manier achter moeten komen.

Wat te doen bij een bijensteek?

Wanneer je gestoken wordt door bijen is het noodzaak dat je angel er niet met twee vingers uitknijpt. Hierdoor kan je het overige gif in de gifblaas het lichaam in knijpen. Gebruik daarom je nagel in de tegenovergestelde richting en veeg de angel met een snelle beweging uit de huid.

Elke persoon reageert verschillend op een bijensteek. In het beste geval heb je alleen last van een gezwollen lichaamsdeel en jeukende huid. In een meer serieus geval kan een steek leiden tot duizeligheid en misselijkheid. En in het ergste geval kan de reactie fataal zijn als er niet snel gehandeld wordt.

Wanneer je een beetje duizelig voelt kan je het beste even gaan zitten en een glas water nemen, of neem een paar anti histamine tabletten. Raadpleeg een arts bij steeds erger wordende allergische reacties.

De steek reactie en bijen allergie

Het angel orgaan is een ontzettend effectief verdedigingsmechanisme tegen potentiele honing rovers. Een steek is vervelend, maar een paar duizend kunnen dodelijk zijn voor zelfs de grootste indringers. Voor mensen ligt de dodelijke grens op ongeveer 0.2 gram bijengif. Wat ongeveer neerkomt op 2000 bijensteken.

Wanneer mensen gestoken worden en het bijengif wordt het lichaam in gepompt kan de reactie per persoon verschillen. Sommige mensen hebben geen enkele reactie op de hevige pijn impuls van de steek na.

Mensen zoals ik, krijgen eerst een rond wit plekje van ongeveer 1 cm breed. De zwelling verschilt ook enorm, toen ik net begon met bijenhouden had ik handen zo opgezwollen als een opgeblazen handschoen. Aan de zwelling hoef je niets te doen, deze slinkt binnen een paar dagen.

De zwellingen kunnen in de loop der tijd afnemen of toenemen. Als de reacties heviger worden zorg dan dat je allergie test laat doen in het ziekenhuis. het kan bijvoorbeeld voorkomen dat andere lichaamsdelen beginnen op te zwellen waar je niet gestoken bent. Mocht dit gebeuren wees dan voorzichtig. Verdere symptomen kunnen zijn duizeligheid, misselijkheid en een beklemmend gevoel in de keel en op de borst.

In ernstige gevallen kunnen verstikking, een verlaagde bloeddruk en een anafylactische schok leiden tot de dood.

Je gezondheid moet altijd een prioriteit zijn, bijenallergie is een serieus gezondheidsrisico. Weerstand kan langzaam opgebouwd worden en bij gebruik van bijengif raadpleeg altijd een expert (Nee, Dat ben ik niet!).

Het is mogelijk om in het ziekenhuis een langtijdig traject te volgen waarbij u gedesensibiliseerd wordt. Je ontvangt een kleine dosis bijengif voor een x aantal keer met verschillende intervallen. Echter deze behandeling kan jaren duren.

Bijengif bestanddelen

De werkbij heeft ongeveer 15 dagen nodig om genoeg gif te ontwikkelen totdat de gifblaas gevuld is. Het gif zelf bevat verschillende bestanddelen.

Bijengif of de wetenschappelijke naam apium venenum, wordt in consumentenproducten gebruikt. Bijengif dus een gewild bijenproduct. De samenstelling van bijengif bestaat meestal uit peptiden. Dit zijn moleculen die verschillende aminozuren hebben die geassocieerd zijn met een peptidebinding.

Melittin 50%
apamine 2%
MCD-peptide 10 %
fosfolipase A 10%
Histamine 1%

Melittine is verantwoordelijk voor de pijn na een bijensteek. Melittine kan de rode bloedcellen beschadigen en kan de bloeddruk verlagen. Als reactie van melittine zal het lichaam het hormoon cortisol produceren dat kan leiden tot een stressreactie.

Verder kan de verbinding apamine die een neurotoxine is, een slachtoffer verlammen als het in grote hoeveelheden wordt geïnjecteerd. Wespen gebruiken apamine om kleine prooien te verlammen.

Lichaamsdelen beginnen ook te jeuken en zwellen op na te zijn gestoken. De jeuk en zwelling wordt veroorzaakt door histamine.

Bijengif bevat nog wat andere bestandsdelen echter de bovengenoemde zijn het meest onderzocht.

Gezondheidsrisico’s en het gebruik van bijengif

Bijengif heeft meerdere eigenschappen en wordt in verschillende gevallen gebruikt. Het wordt gebruikt in de gezondheidsindustrie en wordt soms verwerkt in schoonheidsproducten.

Cortisolproductie; Als je wordt gestoken door een bij, wordt cortisol geproduceerd door de bijnier. Cortison kan een vecht- of vluchtreactie veroorzaken, het kan ook als een korte pijnverlichting worden gebruikt.
Bloeddruk: Bijengif kan de bloeddruk verlagen en de bloedcirculatie stimuleren. Door de melittine kan bloed gemakkelijker cel door celmembranen passeren, kleine hoeveelheid bijengif kan een stimulerend middel zijn. Maar een te grote hoeveelheid kan hartkloppingen veroorzaken.

Bijengif-therapie kan voor verschillende toepassingen worden gebruikt. Hieronder een lijst met toepassingen.

Bijengifinhalatie: Behandeling wordt gebruikt tegen allergische rhinitis, conjunctivitis, astma en prikkelende overgevoeligheid voor insecten, het heeft een risico op anafylactische reacties.
Schoonheidsproducten: Bijengif wordt ook gebruikt in sommige schoonheidsproducten. Vooral in de vorm van gezichtsmaskers en andere lotions. Schoonheidsproducten in combinatie met bijengif kunnen een gezondheidseffect hebben op de huid. Het bijengif dringt door de huid en stimuleert de bloedsomloop.

Verder is er ook nog bijengif honing en bijengif tabletten op de markt te verkrijgen. Ik raad u echter ten zeerste aan om een arts of expert te raadplegen voordat u begint met dit soort producten. Denk altijd aan u eigen veiligheid en gezondheid.

Productie van bijengif

Eigenlijk wordt bijengif niet geproduceerd, het wordt geoogst zoals ze dat mooi noemen. Net als bij de stuifmeel oogst wordt er een val gezet bij de ingang van de bijenkast.

Op deze val zijn meerdere schrikdraden gespannen, als de val gemonteerd is zal deze onder stroom worden gezet. Onder de schrikdraden bevindt zich een glasplaat welke de bijen proberen te steken.

Door de lichte spanning en het feromoon wat wordt afgegeven, vormt zich een ware kettingreactie van agressieve bijen. Duizenden bijen proberen de val te steken, hierdoor wordt de gifblaas geleegd op de glasplaat.

Na ongeveer een uur wordt de val uitgezet en zullen de bijen langzaam kalmeren. De glasplaat wordt gedemonteerd van de val waarna het gif eraf geschraapt kan worden. Het gif wordt dan bewaard voor later gebruik.

Photo credits: T. Oosterveer

Stuifmeel | Krachtvoer voor Bijen

August 30, 2018 by admin Leave a Comment

Iedereen heeft wel eens van pollen gehoord, een andere naam is ook wel stuifmeel. De benaming heeft al twee verschillende kanten, mensen met een pollen allergie zijn er klaar mee als het hooikoorts seizoen weer aanbreekt. En andere mensen prijzen stuifmeel de hemel in omdat het een “Superfood” is.

Maar wat is Stuifmeel (of Pollen)?

Pollen is het mannelijke zaad van de bloem en is voor de bij een belangrijke bron van voedsel. Als je nagaat dat bijen alleen nectar, water en stuifmeel nodig hebben om te groeien en bloeien als volk.

Stuifmeel is dus een ware Superfood, als je nagaat hoeveel werk de bijen verzetten.

Honingbijen verzamelen stuifmeel op hun achterpootjes in kleine klompjes. Elke honingbij kan tot ongeveer 15 mg stuifmeel dragen in een vlucht. En twee klompjes kunnen ongeveer 2 miljoen pollen (enkele stuifmeel korrels) bevatten.

In de natuur heb je natuurlijk geen stuifmeel klompjes. Als de bij een bloem bezoekt zit deze helemaal onder het stuifmeel. Met het middelste pootje poetst ze alle stuifmeel korrels bij elkaar. En al deze losse korrels verzameld ze op haar achterste pootjes, wat uiteindelijk de klompjes vormen.

Als de bij terug komt in de bijenkast loopt ze naar een lege cel toe en veegt ze de klompjes zo in de raat. Doordat het stuifmeel licht is kan deze door de kast gaan zweven en ook in de honing gaan zitten. Dus als je honing van de imker koopt krijg je er altijd een beetje stuifmeel bij.

Stuifmeel is de belangrijkste bron van voedingsstoffen voor de bij. Het bevat eiwitten, koolhydraten, goede vetten, vitamines en mineralen. Dus stuifmeel bevat alles om een gezonde bij te worden. De honingbij leeft dus alleen maar op plantaardige eiwitten.

De diversiteit aan voedingsstoffen in stuifmeel, verschilt enorm voor elke bloem. Bijvoorbeeld het eiwit gehalte van sparren stuifmeel is 7 procent en dat van de sleutelbloem is 62 procent. Omdat bijen enkel afhankelijk zijn van stuifmeel als eiwit bron is biodiversiteit ook heel belangrijk. Vergelijk het met een divers dieet voor mensen, wij moeten ook divers eten om gezond te blijven.

De consistentie in kwaliteit kan niet gegarandeerd worden, omdat het hele jaar door andere bloemen bloeien en verschillend stuifmeel wordt verzameld. Daarom is het aan te raden om stuifmeel alleen als supplement in te nemen.

Bijen zijn geëvolueerd om alleen maar stuifmeel te eten. Ze hebben speciale enzymen ontwikkelend om deze voedingsbron optimaal te benutten. Deze enzymen om de beschikbare eiwitten af te breken naar de benodigde aminozuren. Dit zijn de bouwstenen welke de bijen nodig hebben om oude cellen te vervangen voor nieuwe.

Stuifmeel wordt niet rechtstreeks geconsumeerd, bijen verwerken het eerst tot bijenbrood. Dit doen ze om de harde buitenlaag van elke pol te breken. Nadat de bijen het stuifmeel in de raat hebben gestopt, zullen ze pollen bevochtigen met enzymen en bacteriën uit de honingmaag.

Door de melkzuurbacteriën uit de honingmaag worden de pollen gefermenteerd tot bijenbrood. Dit proces duurt ongeveer 14 dagen.

Het bijenbrood wordt gegeten door de bijen en deze maken met hun voedersapklier (hypopharyngeale klier) het wel bekende koninginnengelei aan.

Larven worden constant gevoed door de honingbij werksters. De larven hebben veel stuifmeel nodig om in de eerste zes dagen van hun levensfase uit te groeien tot sterke bijen.

Als er tijdens deze fase niet voldoende voedsel gegeven wordt, zullen deze toekomstige bijen minder oud worden. Voeding is erg belangrijk voor bijen om een groot volk gezond te houden. Als virussen en ziekten zich op stapelen en goede voeding is niet beschikbaar dan kan het slecht nieuws zijn voor de bijen.

Daarom is lokale biodiversiteit ontzettend belangrijk. Als je veel verschillende bloemen in de buurt hebt staan gaat het goed met de bij en indirect ook met ons. Omdat gezonde bijen meer honing halen dan ze nodig hebben, kunnen wij ook genieten van verse en gezonde honing.

Als je stuifmeel als supplement koopt let er dan op dat het een divers kleurenpalet heeft. Elke bloem heeft een andere kleur stuifmeel en de verschillende kleuren in de verpakking is een signaal van een gezonde flora en fauna omgeving. Ook ben je ervan verzekerd dat je een hoogwaardig product koopt.

Voor een pollenkaart met verschillende kleuren, klik hier.

Stuifmeel samenstelling

Stuifmeel bestaat uit de volgende bestanddelen, gemiddelde en min-max percentage weergegeven:

Eiwitten – gemiddeld 20%; min-max 7-30%
Vetten – gemiddeld 7%; min-max 1-14%
Suikers [Gemiddeld 25%; min-max 21-48%]
Water [Gemiddeld 20%; min-max 7-30%]
Mineralen (e.g. calcium, chloor, fosfor, kalium, natrium en magnesium.) [Gemiddeld 2%; min-max 1-4%]

Verder is stuifmeel een bron van vitamine B1, B2, C, E.

Werking van stuifmeel op de menselijke gezondheid

Stuifmeel bevat een hoop voedingstoffen en in tropische en sub-tropische klimaten is stuifmeel altijd een belangrijke aanvullende voedingsbron geweest voor plaatselijke culturen. De aanwezige voedingsstoffen kunnen ook bij ons een rol spelen in het aanvullen van ons dagelijkse dieet.

Ook is plaatselijke stuifmeel goed voor mensen met hooikoorts of pollenallergie. Deze bouwen een natuurlijke weerstand op, omdat ze worden blootgesteld aan pollen van de lokale flora.

Echter stuifmeel moet gezien worden als een voedingssupplement en veelzijdig aanvullend dieet is belangrijk.

Pollen Oogst en Conservering

Op een mooie zomerdag ga ik wel is graag kijken bij mijn bijenkasten. Gewoon de tijd nemen om te observeren waar bijen mee thuis komen. Het is fantastisch om te zien als bijen zwaarbeladen met klompjes aan hun kleine pootjes thuiskomen. En als er meerdere soorten bloemen drachten zijn dan is het op de vliegplank een waar kleurenpalet.

Stuifmeel is een echt natuurproduct, maar hoe komt de imker eraan? Het is een onmogelijke taak om de bijen hun oogst met een pincet bij aankomst af te nemen.

De imker gebruikt een zogenaamde pollenval om het stuifmeel te verzamelen. Een pollenval is niet schadelijk voor de bij. De bijen lopen door een rooster om de kast binnen te komen.

De opening in de pollenval heeft dezelfde breedte als de bij. De klompjes die aan de buitenkant van de pootjes hangen worden als de bij het rooster passeert van de pootjes afgeschraapt. En de klompjes vallen in de verzamelbak, waar de imker het makkelijk uit kan halen.

Het is belangrijk dat de pollenval er niet te lang opzit. Stuifmeel hebben de bijen zelf hard nodig en als de imker te veel stuifmeel afneemt kan dit nadelig zijn voor het volk. Een gemiddeld bijenvolk verzameld ongeveer tussen de 25 en 60 kilo stuifmeel. Dus als de imker hier een klein beetje vanaf neemt kan dit geen kwaad.

Nadat de verzamelbak geleegd is moet het product gedroogd worden. Als dit niet gebeurd zullen de schimmels dankbaar van het stuifmeel gebruik maken. En dan is het stuifmeel niet meer geschikt voor consumptie.

Het drogen gebeurd bij een temperatuur van 40 graden Celsius. Daarna moet het product op een droge en donkere plek bewaard worden.

Stuifmeel kopen

Er zijn hoofdzakelijk drie verschillende stuifmeel producten op de markt te verkrijgen.

De eerste keus is natuurlijk de losse stuifmeelkorrels. In bovenstaande paragraaf kon u al lezen hoe dit product wordt afgevangen en verder wordt verwerkt. De stuifmeelkorrels welke in Nederland te verkrijgen zijn komen vaak uit landen zoals Spanje, China of de verenigde staten.

Als je lokaal stuifmeel wilt kopen zou je het beste de lokale imker kunnen benaderen. Niet veel imkers verzamelen stuifmeel in nederland, maar misschien maakt deze voor jou een uitzondering voor een kleine vergoeding.

Ik kijk altijd naar de diversiteit aan kleuren die het product heeft. Hoe meer kleuren hoe groter de diversiteit in stuifmeel, dus hoe groter de kwaliteit van het product. Kijk altijd op de verpakking waar het product vandaan komt, hoe lang het houdbaar is en welk batch nummer het heeft.

Het tweede product is honing gemengd met stuifmeel. Het product heeft een verhouding van 95 procent honing en 5 procent stuifmeel. Normale honing heeft een veel lagere verhouding van stuifmeel. Stuifmeelkorrels worden vermalen tot een poeder en daarna gemengd met honing. Het staat meestal op het product vermeldt of het extra stuifmeel bevat.

Het laatste product is niet veel voorkomend en dat is bijen brood. Dit is gefermenteerd stuifmeel wat handmatig uit de honingraat is gehaald. Dit product zal je niet snel in de winkel vinden omdat het erg arbeidsintensief is en de vraag voor dit product is ook erg klein.

Wees je er bewust van dat stuifmeel een natuurproduct is en kan zware metalen bevatten en lichte sporen van pesticiden.

Waarschijnlijk hoort u het liever anders, maar stuifmeel is een natuurproduct wat de bijen mee brengen. De bij reflecteert 1 op 1 hoe wij met de natuur omgaan en op individueel niveau moet u bewust zijn dat onkruid doodspuiten met pesticide niet ten goede komt voor de lokale flora en fauna.

Dosering en Consumptie van stuifmeel

Qua stuifmeel producten hebben de stuifmeelklompjes mijn voorkeur en het product is makkelijk te verkrijgen. Het is makkelijk door de yoghurt te roeren of zelfs op brood te smeren.

Het is belangrijk de inname van stuifmeel langzaam op te bouwen en het te gebruiken als voedingssupplement. Wanneer je start met stuifmeel, begin dan met 1 of 2 klompjes en kijk hoe je lichaam reageert.

Bij allergische reacties raadpleeg altijd een dokter. En anders bouw je de consumptie langzaam verder op in de komende dagen/ weken.

Veel volwassenen consumeren dagelijks een eetlepel vol (10 gram) tot maximaal 30 gram. Hoge hoeveelheid stuifmeel inname is alleen geschikt voor een korte periode, 1 tot 2 maanden. Neem altijd je eigen veiligheid in acht.

100 Verschillende Imkers

August 29, 2018 by admin Leave a Comment

De ene imker is de andere niet, dat is waar je snel achter komt als je ooit begint met bijenhouden. Een imker is altijd bereid om zijn mening te delen en deze mening kan totaal verschillen met die van andere imkers.

Waarom mensen in eerste instantie starten met bijenhouden heb ik nooit begrepen. Wat zeker is is dat de meeste imkers aan het bijenvirus leiden. Bij sommige knapt er wat als ze ooit bevangen worden door de charme van de honingbij.

De honingbij wordt een obsessie voor de imker en een echte imker zal dus altijd klaar staan voor zijn dames. Het leven van een imker gaat echter niet altijd over rozen.

Elke imker loopbaan is anders en zet twee imkers naast elkaar en ze zullen het nooit snel met elkaar eens zijn. Waar ze het wel over eens zijn, is de passie voor de bijen. In het bijenseizoen gaan de dames voor alles.

Imkers schuiven hun mening niet onder stoelen of banken en zijn altijd bereid om een mening te delen. En het leuke is een imker geeft zichzelf bijna geen ongelijk.

Als je ooit een imker tegenkomt of start met bijenhouden zul je snel genoeg merken dat ze een sterke mening hebben. En is geen imker hezelfde

Een imker is nooit uitgeleerd, en ik vind het diversiteit aan soorten imkers ook leuk m te zien.

De imker gaat altijd een bepaalde ontwikkeling door in zijn imker bestaan. Tijdens zijn loopbaan zal hij zijn eigen manier van werken en philosophie ontwikkelen.

Imkers kunnen hevige discussies met elkaar aangaan als het gaat om de juiste werkwijze van bijenhouden.

In het grote geheel verschillen de meeste werkwijzen niet heel veel met elkaar, immers de biologie van de bij is niet veranderd. Maar imkers kunnen uren discussiëren over de kleine details. In deze discussies ben ik ook terecht gekomen aan het begin van mijn imker carrière.

Als beginnend imker kun je alleen maar zoveel mogelijk informatie op te nemen en je moet hierna tijd nemen om dit te laten bezinken. Een ware manier van bijenhouden bestaat niet.

Ik merk het aan mezelf, toen ik een aantal jaar geleden was begonnen was ik een imker uit het boekje. Maar naarmate je meer leert begin je steeds meer te twijfelen over wat het beste zou kunnen zijn.

Persoonlijk ben ik van mening dat ik de bijen moet faciliteren in hun ontwikkelingen door het jaar heen. Ik probeer met “mijn” manier van de Aalstermethode, de bijen de goede richting op te helpen.

Door nieuwsgierig te blijven en mezelf te blijven verwonderen over het reilen en zeilen van de honingbij, probeer ik mijn werkwijze te blijven ontwikkelen.

En het belangrijkste heb plezier in je hobby.

Photo credits: T. Oosterveer

Propolis info | incl. DIY Tinctuur recept

August 28, 2018 by admin Leave a Comment

Bijenraam — Donkere cellen, gepoetst en versterkt met propolis

Als een imker op een warme zomerdag zijn bijenkast opent komt deze een kleverige substantie tegen. Toen ik net begon met bijenhouden vroeg ik mij af waar dat spul in hemelsnaam vandaan kwam. Het plakt aan alles en je krijgt het niet uit je kleren, soms is het zelfs moeilijk om de kast open te krijgen.

Het kleverige goedje is ook wel beter bekend als propolis. Bijen gebruiken propolis als een lijm om alles aan elkaar te lijmen. Elke ongewenste kier wordt dicht gekit met propolis.

Cellen worden in het bijenvolk worden nadat de werksters worden geboren in gesmeerd met propolis. Dit dient naast versteviging ook als desinfectiemiddel voor de cellen. Propolis heeft als natuurlijke werking dat het beschermt tegen bacteriën, schimmels en virussen.

Bijen kunnen er alles mee ontsmetten, soms komt het wel is voor dat een muis de kast in glipt. Als de muis een slechte dag heeft, wordt deze doodgestoken en de bijen mummificeren deze helemaal om een ziektebron te voorkomen

Naast dat het goed is voor bijen kan het ook de menselijke gezondheid stimuleren. In de oudheid werd propolis bijvoorbeeld al gebruikt als verdovingsmiddel. En tegenwoordig wordt het vooral gebruikt in de homeopathie tegen bijvoorbeeld huid aandoeningen, infecties, bloeddrukverlager en het kalmeren van seizoensgebonden allergieën. Propolis heeft nog vele andere geneeskrachtige eigenschappen en onderzoek is nog volop gaande.

Mede dankzij propolis had de honingbij een bijzondere in de oudheid. De grieken en romijnen gebruikten het al tegen infecties en ziektes. In die tijd was het bijzonder om mensen te zien genezen van een middel wat gegeven was door de honingbij. Als dank kreeg de honingbij bijna een goddelijke status.

Waar komt propolis vandaan?

propolis bevat net als stuifmeel verschillende bestanddelen. Elke boom of plant kan andere verhouding hebben in bestanddelen. Voor een grove schatting kan je er van uitgaan dat propolis uit 50 procent hars van bomen bestaat, 30 procent bijenwas en 5 procent stuifmeel. The overige percentage wordt opgevuld met andere substanties zoals enzymen, etherische oliën en nog veel meer.

Flavonoïden

Hars komt van houtige planten, wanneer de planten gewond raken, produceren ze hars om te voorkomen dat pathogenen en schimmels de kwetsbare delen van de plant binnen kunnen komen. Plant Knoppen zijn vaak ook bedekt met hars, neem maar als voorbeeld de kastanje boom. Als je deze knoppen aanraakt merk je dat deze kleverig zijn in het vroege voorjaar..

De hars is bitter voor predatoren zoals insecten of dieren, dus de boom wordt niet verder aangetast. Hars bestaat voor een groot deel uit flavonoïden, welke belangrijk zijn in het pigmenteren (verkleuring) van de bloemen.

Er zijn veel verschillende variaties van flavonoïden en ze spelen allemaal een rol bij de plant functie. Flavonoïden zijn voor mensen interessant omdat ze de heilzame verbinding zijn in kruiden. In planten is de concentratie van flavonoïden slechts 0,05 tot 0,15 procent. In propolis is het percentage veel hoger tot wel bijna 15 procent.

Flavonoïden dienen als anti-oxidant in ons lichaam, die eventuele vrije radicalen die schadelijk kunnen zijn worden geneutraliseerd. Sommige flavonoïden die zich in propolis bevinden, komen niet van bomen. Dit betekent dat bijen iets toevoegen aan de propolis die enkele unieke flavonoïden creëren, het is onbekend wat.

Propolis oogsten

Propolis is een merkwaardig goedje, zo dik als teer is het als het warm is. En zo bros kan het zijn als het kouder wordt. Maar hoe komen imkers er eigenlijk aan?

Het is mogelijk om propolis op twee manieren te oogsten. Voor de eerste methode gebruik je een propolis rooster, welke je boven op de kast kan leggen. Al eerder werd vernoemd dat bijen niet houden van ongewenste ventilatie en met propolis alle ongewilde kieren dicht kitten. Je creert met het propolis rooster ongewenste ventilatie waardoor de bijen de gaten in het rooster gaan dicht kitten.

De dekplank van de bijenkast haal je weg en je vervangt deze door het propolis rooster. Het is belangrijk dat je twee latten hebt om de deksel op te leggen. Je creëert dan een ruimte tussen de deksel en het propolis rooster.

Mocht je deze methode gebruiken zorg er dan wel voor dat je een spanband hebt om de deksel goed aan te kast vast te zetten. De bijen zullen de gaten in het rooster met propolis vullen om de ongewenste ventilatie tegen te gaan. En als het rooster vol is dan vries je deze in en buig dan het rooster om de propolis makkelijk los te breken.

Let op! Gebruik alleen een propolis rooster bij een sterk bijenvolk.

Voor de tweede methode heb je geen propolis rooster nodig. Je gebruikt dan de propolis die al in de kast aanwezig is. Vaak aan het einde van het jaar als ik mijn spullen op orde maak en inventariseer wat ik nodig heb voor het volgende jaar. Dan kijk ik altijd mijn raampjes na op beschadigingen.

Op de hoeken van een bijenraam onder de oren, zie je altijd wat propolis zitten. De bijen verstevigen hier de ramen mee of proberen de raampjes vast te maken aan de broed of honingkamer. In de herfst is het makkelijk om deze propolis van de raampjes af te schrapen.

Welke methode je ook gebruikt maak de propolis altijd even schoon. Vaak zitten er nog ongewilde resten in. En een bijenpootje of een splinter is niet gewenst in je tinctuur. Spaar de propolis in een pot en zet deze weg op een donkere plek.

Propolis kopen

Als je zoekt op propolis zijn er eindeloos veel producten te verkrijgen, hier vind je ze op een rijtje.

Pure propolis: Kan je kopen in brokken en is niet verwerkt, maar vaak alleen maar gefilterd op vuiligheid. Veel mensen kiezen hiervoor omdat ze zelf de tinctuur, lippen balsem of product naar keuze kunnen maken.
Als je zelf geen bijen hebt contacteer de plaatselijke imkersverenging. Er zijn vaak genoeg imkers welke de propolis elk jaar weggooien. Wellicht als je in contact komt met een imker en deze een lichte vergoeding bied spaart hij de propolis graag voor je op. Zo heb je je eigen lokale propolis voorziening voor een zachte prijs.

Als doe het zelf niet je voorkeur heeft dan zijn er genoeg andere producten voorhanden.

Propolis Tinctuur: Dit is mijn favoriet onder de propolis producten. Een goede propolis tinctuur kan je een energieboost geven of een zere keel verzachten. Het is beschikbaar in verschillende alcoholpercentages, welke de tinctuur concentratie bepaald in het flesje. Ook is het voordeel van een tinctuur dat het gebruikt kan worden om uitslag te behandelen.
Alcohol vrije propolis tinctuur is een oplossing waar in plaats van alcohol glycerine is gebruikt. Glycerine is toegevoegd om de goede stoffen uit propolis op te nemen. In de voedingsindustrie wordt het gebruikt als een kunstmatige zoetstof en is geschikt voor consumptie.
Propolis Tabletten; is gemalen pure propolis gemengt met een vuller. Welke in tabletten geperst zijn. Het is daarom makkelijk te combineren met ander vitamines en voedingssupplementen.
Propolis balsem; kan gebruikt worden bij huidirritaties. de desinfecterende werking van propolis kan hierbij helpen. can be used against skin irritations. Also has disinfecting properties and can be used to treat light skin irritations.

DISCLAIMER: Ik ben geen expert en raadpleeg altijd de informatie die bij het product komt. Bij twijfel raadpleeg je huisarts.

Propolis tinctuur Doe-Het-Zelf Recept

Als je toch een Doe-Het-Zelf fan bent net als ik heb ik hier een simpel recept om propolis tinctuur te maken.

Omdat ik zelf bijen heb, heb ik het voorrecht met mijn eigen propolis tinctuur te kunnen maken. Ik ben mijn dames daarom ook erg dankbaar en omdat de meeste imkers de propolis weggooien wil ik mijn recept delen. Je kan het bijvoorbeeld in grote hoeveelheden maken en weggeven aan familie en vrienden als cadeautje.

Het is geen moeilijk recept en ik geloof dat iedereen het kan.

Ingrediënten:

Propolis
medicinale alcohol (96% ethanol, zorg ervoor dat er geen additieven aan toegevoegd zijn)
Maatbeker
weegschaal
Koffie filter
Koffie filter houder
Kom
(Glazen)pot met deksel
Pipetflesjes
Optioneel; vermaler of eventueel een vijzel

Bepaal eerst de verhouding propolis die je wilt maken. Dit bepaalt ook de hoeveelheid alcohol en propolis. Voor dit recept gaan we uit van een 30 procent propolis tinctuur. We hebben dus 70 procent alcohol nodig (3 delen propolis; 7 delen alcohol). Doordat de alcohol 96 procent is hoef je niet met verhoudingen te rekenen.

Weeg 30 gram propolis af. Als je de propolis tot poeder wilt vermalen zorg dan dat deze net uit de vriezer komt.
Omdat je ethanol lichter is dan water pak je iets meer alcohol voor de tinctuur. Laten we dat je 80 ml kan afwegen.
Giet de propolis in de pot met deksel.
Zet de pot weg en laat deze enkele weken staan. Advies is om het regelmatig te schudden.
Nu is het tijd om de tinctuur te filteren, dit kan gemakkelijk in met de bovengenoemde koffie filter. De pot met tinctuur schenk je leeg in de filter en je wacht tot dit allemaal door de filter is gelopen.
Als volgt vul de pipetflesjes af.

Gefeliciteerd! je hebt je eigen propolis tinctuur gemaakt.

Dosering: 2 x dagelijks 5 tot 10 druppels.

Het is mogelijk om het oraal te consumeren of het in voedsel te vermengen.

Propolis heeft voor mij een verrassende werking gehad op mijn gezondheid en ik raad jou ook is aan om het is uit te proberen. Probeer eerst een kant en klaar product voordat je het zelf gaat maken.

Het Verrassende Nut van Limonade Wespen

August 26, 2018 by admin Leave a Comment

Als de zomer vol in gang is gedurende eind juli en augustus komen de wespen weer massaal in het nieuws. Wespen zien er niet bepaald gezellig uit en hebben geen goed imago. Als imker wordt ik wel is gevraagd om een wespennest dood te spuiten en/ of weg te halen.

Als imker zijnde weet ik wel iets van de honingbij af maar eigenlijk helemaal niet zoveel van wespen. Toen er aan mij gevraagd werd of ik ook aan wespenbestrijding deed zei ik natuurlijk ja om een klein beetje mijn ego te strelen.

Het eerste wespennest wat ik mijn leven verdelgd heb zat in een spouwmuur in een appartementencomplex twee straten bij mij vandaan. Nadat ik mijn imker pak heb aangetrokken en het wespennest heb behandeld met wespenspray viel mij op dat de aankomende wespen helemaal niet agressief waren. Ze wilden net als honingbijen en hommels terug naar het broednest.

Later kwam ik erachter dat de agressieve wespen in het broednest zelf zitten. Dit zijn net als bij honingbijen de verdedigers van het volk. Bij enige overlast of mogelijke indringers treden deze op en waar nodig helpen ander wespen de bedreiging uit te schakelen.

Het eerste deel van de zomer verliep zonder muggensteken maar wat mij opviel is dat ik een paar dagen nadat ik het wespennest verdelgd had helemaal lek gestoken werd. Waar ik dus later achter kwam is dat wespen schijnen ontzettend veel muggen opruimen.

Wespen kunnen ook honingbijen eten, waarbij ze eerst met hun sterke kaken de kop eraf bijten en daarna de rest van het lichaam meenemen als voedsel voor het broednest.

Ik heb een keer een wesp dit zien doen bij een verzwakte honingbij. Het kostte de wesp veel moeite om de bij in stukken te breken, maar ik vond het wonderbaarlijk om te zien dat het de kleine wesp lukte de wesp. En als volgt ook nog is het lichaam bestaande uit tussenlijf en achterlijf (abdomen) mee te nemen.

Verder eten wespen rupsen, vliegen en ander dierlijke eiwitten. Bijen zijn hierin verschillend van wespen omdat bijen uitsluitend stuifmeel gebruiken als eiwit bron. Wespen gebruiken dus voornamelijk dierlijke eiwitten om hun larve groot te brengen.

Door die muggenplaag besefte ik me dat wespen zeker meer nut hebben dan ze overlast veroorzaken. Dit was voor mij de reden om me iets meer te verdiepen in de wesp en de volgende keer als je een wesp ziet wees je ervan bewust dat deze op de achtergrond zeer nuttig werk voor ons doen.

Overlast van limonade wespen

Als je lekker buiten zit word je drankje opeens aangeraakt door een wesp. Het eerste wat je doet is natuurlijk de wesp een mep geven en hopen dat deze weggaat.

De wesp wordt agressief door de snelle beweging en je vangt de wesp met een glas of je zet het op het rennen in de hoop niet gestoken te worden. Deze wespen hebben ook de bijnaam als “limonadewesp”.

Er zijn twee soorten “limonade” wespen in nederland namelijk de Gewone Wesp [Vespula vulgaris] en de Duitse Wesp [Vespula germanica].

Wespen geven overlast in de late zomer, vaak in de maand augustus. Dit komt doordat het wespennest op zijn grootst is en net als bij een bijenvolk of hommelvolk is het volk weer aan het afbouwen. Doordat het wespennest net als bij hommels eenjarig is stopt de koningin met het leggen van eitjes.

Gewone en Duitse wespen bouwen hun nesten het liefst in een spouwmuur of binnenshuis. Dit is een van de manieren om te merken dat je te maken hebt met een limonadewesp.

De larven welke uit de eitjes komen worden gevoerd door de werkster wespen. Deze larven werken dit soort voedsel tot een zoetstof wat aminozuren, glucose en andere voedingsstoffen bevat. De uitgescheiden zoetstof is samen met nectar een belangrijke voedingsbron voor de wespen.

Deze weerwisseling van voedsel overdracht bepaald het gedrag van wespen in het volk. De larven geven aan wanneer zij gevoerd moeten worden en wanneer er te weinig voedsel aanwezig is zullen er meer wespen naar buiten vliegen op zoek naar eten.

Doordat de dracht in de natuur af neemt en er minder larve in het volk aanwezig zijn zal de wesp zijn zoetigheid ergens anders gaan zoeken.

Als je last hebt van wespen op je terras kan het helpen om de wesp een alternatief te bieden. Dit kan zijn door een stuk ham te geven de wesp zal zich dan concentreren op de ham en niet op je drankje.

Mocht je belaagd worden door wespen en je bent niet meer veilig op het terras dan wil het ook helpen om een teil met limonade buiten te zetten. In de limonade doe je wat zeepsop, de zeepsop zorgt ervoor dat de oppervlakte spanning gebroken is. Wespen kunnen dan niet meer staan op het water en ze zullen hierdoor langzaam verdrinken.

Het nut van wespen

We vergeten maar al te snel dat wespen hele nuttige insecten zijn en gewoon uiterst veel voor ons betekenen op de achtergrond. En doordat we alleen maar een negatief beeld hebben van wespen is verdelgen al gauw een snel gemaakte keuze.

Bij bestuiving denken we aan de schattige honingbij en hommels echter is de wesp ook een bestuiver. De nectar in de bloem is een belangrijke bron van koolhydraten voor de wesp, en doordat ze bij het bezoeken van de bloem stuifmeel meenemen zorgen ze voor bestuiving van bloemen.

De wesp heeft voor goede ontwikkeling van de larve ook eiwitten nodig. Wespen gebruiken geen stuifmeel (plantaardige eiwitten) maar dierlijke eiwitten. Wespen vangen dus veel vliegen, muggen en andere insecten.

Muggen beten zijn erg vervelend en het aantal muggen kan dus flink gereduceerd worden als er in de buurt een wespennest is. Een groot wespennest kan al gauw een vijfduizend werksters bevatten en kunnen op een goede dag honderdduizend muggen eten.

Naast muggen eten wespen ook tot wel acht duizend vliegen per dag. Wespen kunnen ook nuttig zijn om rupsen uit je moestuin te houden.

Levenscyclus papierwespen

Wespen zijn net als hommels eenjarig en ook de wespenkoningin bouwt net als de hommel, zelf haar nest aan het begin van het jaar. De levencyclus van de wesp die hier beschreven wordt geldt voor eusociale wespen (e.g. papierwespen en veldwespen).

Koninginnen Wespen ontwaken in het voorjaar waarna ze op zoek gaan naar een geschikte nestplaats. Papier wespen bouwen graag hun nest plaats op een beschutte plek, wat ook nadelig kan zijn voor jouw als ze besluiten om het onder jouw dak te doen of in de spouw van je huis.

Geïsoleerde huizen hebben hier al minder last van dan wat oudere gebouwen. Om te voorkomen dat bijen in je spouwmuur gaan zitten is zogenaamde bijenbekje in open voegen te stoppen.

Vergelijkbaar met de hommelkoninginnen zullen de wespen koninginnen eerst op zoek gaan naar nectar om voldoende energie op te bouwen om te beginnen met bouwen. Wespen kauwen houtvezels van meubels, schuttingen of stammen af, om hun eigen nest op te bouwen. Mocht je ooit wel is een leeg wespennest vastgehouden hebben zul je merken dat dit lijkt op papier mache.

Nadat de eerste eitjes zijn gelegd en uitgekomen zal de wespenkoningen het druk krijgen met het verzorgen van de eerste lichting werksters. Nadat de larve genoeg gegeten hebben zullen ze de cel zelf sluiten met een zijde-achtige substantie uit hun speeksel klieren. Daarna verpoppen ze zich en worden na ongeveer tien dagen de eerste werksters geboren.

De eerste werksters zullen de taken van de koningin overnemen. De primaire taak van de koningin is nu het leggen van eitjes. Het wespen volk groeit snel en kan in het geval van de gewone wesp uitgroeien tot zo’n 5000 werksters en voor hoornaars een grootte van 1000.

Zoals eerder besproken is de voornaamste voedsel bron van wespen dierlijke eiwitten waaronder muggen, vliegen en andere insecten. Wespen zijn efficiënte opruimers en recyclen, gezamenlijk ontzettend veel biomassa.

In juli/ augustus zijn de volken op hun hoogtepunt en zal de overlast voor mensen toenemen. Doordat de larve geen zoetstof meer afscheiden, is de primaire taak van werksters voltooid en zullen ze gezamenlijk “buiten gaan spelen”.

Aan het einde van het seizoen worden de laatste koninginnen wespen geboren. Ze zullen paren en daarna een plek zoeken voor hun lange winterslaap.

Andere Soorten wespen uit de plooivleugelwespen familie

Er zijn veel soorten wespachtigen, er zijn bijvoorbeeld sluipwespen welke solitair leven en broed parasitair zijn. Echter wil ik in deze paragraaf heel kort aandacht besteden aan de wesp uit de plooivleugelwespen familie [latijnse naam: vespidae].

In deze familie is er in nederland onderscheid te maken tussen de leemwespen of metselwespen [subfamilie: eumeninae], veldwespen [subfamilie: polistinae] en de eerdergenoemde papier wespen [subfamilie: vespinae].

Leemwespen [subfamilie: eumeninae]

De subfamilie leemwespen kent meerdere geslachten. Wat deze subfamilie kenmerkt is dat deze wespen een solitair bestaan leven. Deze wesp veroorzaakt geen overlast bij mensen en ze bouwen hun nesten vooral in bestaande holtes. Dit zijn bijvoorbeeld rietstengels, kevergangen of zelfs in bijenhotels. De urntjeswesp kan zelfs van leem een los celletje bouwen welke die bevestigt aan bijvoorbeeld een plantenstengel.

Veldwespen [subfamilie: polistinae]

Veldwespen bouwen hun nest graag in de open lucht, ze zijn vaak in steden of dorpen te vinden omdat het daar wat warmer en aangenamer is. Er bestaan in nederland twee soorten veldwespen namelijk de berg veldwesp [polistes biglumis] en de franse veldwesp [polistes dominulus].

De periode om veldwespen aan te treffen is eind april t/m begin november. Het zijn over het algemeen vriendelijke wespen welke veel kleinere nesten bouwen dan de papierwesp. De veldwesp leeft bijvoorbeeld maar in een kolonie van minder dan 100 individuen. Ook heeft het nest geen papieren omhulsel en is de celstructuur van het nest te zien.

Papierwespen [subfamilie: vespinae]

De vervelende limonade wespen vallen onder de papier wespen. Kenmerkend aan de papierwesp is dat deze een nest bouwt van fijngekauwd hout. Het hout kan afkomstig zijn van dood hout maar evenals ook van schuttingen en tuin meubelen.

In de papierwespen familie drie geslachten kenmerkend, langkopwespen [dolichovespula], kortkopwespen [vespula] en hoornaars [vespa].