Als een imker op een warme zomerdag zijn bijenkast opent komt deze een kleverige substantie tegen. Toen ik net begon met bijenhouden vroeg ik mij af waar dat spul in hemelsnaam vandaan kwam. Het plakt aan alles en je krijgt het niet uit je kleren, soms is het zelfs moeilijk om de kast open te krijgen.
Het kleverige goedje is ook wel beter bekend als propolis. Bijen gebruiken propolis als een lijm om alles aan elkaar te lijmen. Elke ongewenste kier wordt dicht gekit met propolis.
Cellen worden in het bijenvolk worden nadat de werksters worden geboren in gesmeerd met propolis. Dit dient naast versteviging ook als desinfectiemiddel voor de cellen. Propolis heeft als natuurlijke werking dat het beschermt tegen bacteriën, schimmels en virussen.
Bijen kunnen er alles mee ontsmetten, soms komt het wel is voor dat een muis de kast in glipt. Als de muis een slechte dag heeft, wordt deze doodgestoken en de bijen mummificeren deze helemaal om een ziektebron te voorkomen
Naast dat het goed is voor bijen kan het ook de menselijke gezondheid stimuleren. In de oudheid werd propolis bijvoorbeeld al gebruikt als verdovingsmiddel. En tegenwoordig wordt het vooral gebruikt in de homeopathie tegen bijvoorbeeld huid aandoeningen, infecties, bloeddrukverlager en het kalmeren van seizoensgebonden allergieën. Propolis heeft nog vele andere geneeskrachtige eigenschappen en onderzoek is nog volop gaande.
Mede dankzij propolis had de honingbij een bijzondere in de oudheid. De grieken en romijnen gebruikten het al tegen infecties en ziektes. In die tijd was het bijzonder om mensen te zien genezen van een middel wat gegeven was door de honingbij. Als dank kreeg de honingbij bijna een goddelijke status.
Waar komt propolis vandaan?
propolis bevat net als stuifmeel verschillende bestanddelen. Elke boom of plant kan andere verhouding hebben in bestanddelen. Voor een grove schatting kan je er van uitgaan dat propolis uit 50 procent hars van bomen bestaat, 30 procent bijenwas en 5 procent stuifmeel. The overige percentage wordt opgevuld met andere substanties zoals enzymen, etherische oliën en nog veel meer.
Flavonoïden
Hars komt van houtige planten, wanneer de planten gewond raken, produceren ze hars om te voorkomen dat pathogenen en schimmels de kwetsbare delen van de plant binnen kunnen komen. Plant Knoppen zijn vaak ook bedekt met hars, neem maar als voorbeeld de kastanje boom. Als je deze knoppen aanraakt merk je dat deze kleverig zijn in het vroege voorjaar..
De hars is bitter voor predatoren zoals insecten of dieren, dus de boom wordt niet verder aangetast. Hars bestaat voor een groot deel uit flavonoïden, welke belangrijk zijn in het pigmenteren (verkleuring) van de bloemen.
Er zijn veel verschillende variaties van flavonoïden en ze spelen allemaal een rol bij de plant functie. Flavonoïden zijn voor mensen interessant omdat ze de heilzame verbinding zijn in kruiden. In planten is de concentratie van flavonoïden slechts 0,05 tot 0,15 procent. In propolis is het percentage veel hoger tot wel bijna 15 procent.
Flavonoïden dienen als anti-oxidant in ons lichaam, die eventuele vrije radicalen die schadelijk kunnen zijn worden geneutraliseerd. Sommige flavonoïden die zich in propolis bevinden, komen niet van bomen. Dit betekent dat bijen iets toevoegen aan de propolis die enkele unieke flavonoïden creëren, het is onbekend wat.
Propolis oogsten
Propolis is een merkwaardig goedje, zo dik als teer is het als het warm is. En zo bros kan het zijn als het kouder wordt. Maar hoe komen imkers er eigenlijk aan?
Het is mogelijk om propolis op twee manieren te oogsten. Voor de eerste methode gebruik je een propolis rooster, welke je boven op de kast kan leggen. Al eerder werd vernoemd dat bijen niet houden van ongewenste ventilatie en met propolis alle ongewilde kieren dicht kitten. Je creert met het propolis rooster ongewenste ventilatie waardoor de bijen de gaten in het rooster gaan dicht kitten.
De dekplank van de bijenkast haal je weg en je vervangt deze door het propolis rooster. Het is belangrijk dat je twee latten hebt om de deksel op te leggen. Je creëert dan een ruimte tussen de deksel en het propolis rooster.
Mocht je deze methode gebruiken zorg er dan wel voor dat je een spanband hebt om de deksel goed aan te kast vast te zetten. De bijen zullen de gaten in het rooster met propolis vullen om de ongewenste ventilatie tegen te gaan. En als het rooster vol is dan vries je deze in en buig dan het rooster om de propolis makkelijk los te breken.
Let op! Gebruik alleen een propolis rooster bij een sterk bijenvolk.
Voor de tweede methode heb je geen propolis rooster nodig. Je gebruikt dan de propolis die al in de kast aanwezig is. Vaak aan het einde van het jaar als ik mijn spullen op orde maak en inventariseer wat ik nodig heb voor het volgende jaar. Dan kijk ik altijd mijn raampjes na op beschadigingen.
Op de hoeken van een bijenraam onder de oren, zie je altijd wat propolis zitten. De bijen verstevigen hier de ramen mee of proberen de raampjes vast te maken aan de broed of honingkamer. In de herfst is het makkelijk om deze propolis van de raampjes af te schrapen.
Welke methode je ook gebruikt maak de propolis altijd even schoon. Vaak zitten er nog ongewilde resten in. En een bijenpootje of een splinter is niet gewenst in je tinctuur. Spaar de propolis in een pot en zet deze weg op een donkere plek.
Propolis kopen
Als je zoekt op propolis zijn er eindeloos veel producten te verkrijgen, hier vind je ze op een rijtje.
- Pure propolis: Kan je kopen in brokken en is niet verwerkt, maar vaak alleen maar gefilterd op vuiligheid. Veel mensen kiezen hiervoor omdat ze zelf de tinctuur, lippen balsem of product naar keuze kunnen maken.
- Als je zelf geen bijen hebt contacteer de plaatselijke imkersverenging. Er zijn vaak genoeg imkers welke de propolis elk jaar weggooien. Wellicht als je in contact komt met een imker en deze een lichte vergoeding bied spaart hij de propolis graag voor je op. Zo heb je je eigen lokale propolis voorziening voor een zachte prijs.
Als doe het zelf niet je voorkeur heeft dan zijn er genoeg andere producten voorhanden.
- Propolis Tinctuur: Dit is mijn favoriet onder de propolis producten. Een goede propolis tinctuur kan je een energieboost geven of een zere keel verzachten. Het is beschikbaar in verschillende alcoholpercentages, welke de tinctuur concentratie bepaald in het flesje. Ook is het voordeel van een tinctuur dat het gebruikt kan worden om uitslag te behandelen.
- Alcohol vrije propolis tinctuur is een oplossing waar in plaats van alcohol glycerine is gebruikt. Glycerine is toegevoegd om de goede stoffen uit propolis op te nemen. In de voedingsindustrie wordt het gebruikt als een kunstmatige zoetstof en is geschikt voor consumptie.
- Propolis Tabletten; is gemalen pure propolis gemengt met een vuller. Welke in tabletten geperst zijn. Het is daarom makkelijk te combineren met ander vitamines en voedingssupplementen.
- Propolis balsem; kan gebruikt worden bij huidirritaties. de desinfecterende werking van propolis kan hierbij helpen. can be used against skin irritations. Also has disinfecting properties and can be used to treat light skin irritations.
DISCLAIMER: Ik ben geen expert en raadpleeg altijd de informatie die bij het product komt. Bij twijfel raadpleeg je huisarts.
Propolis tinctuur Doe-Het-Zelf Recept
Als je toch een Doe-Het-Zelf fan bent net als ik heb ik hier een simpel recept om propolis tinctuur te maken.
Omdat ik zelf bijen heb, heb ik het voorrecht met mijn eigen propolis tinctuur te kunnen maken. Ik ben mijn dames daarom ook erg dankbaar en omdat de meeste imkers de propolis weggooien wil ik mijn recept delen. Je kan het bijvoorbeeld in grote hoeveelheden maken en weggeven aan familie en vrienden als cadeautje.
Het is geen moeilijk recept en ik geloof dat iedereen het kan.
Ingrediënten:
- Propolis
- medicinale alcohol (96% ethanol, zorg ervoor dat er geen additieven aan toegevoegd zijn)
- Maatbeker
- weegschaal
- Koffie filter
- Koffie filter houder
- Kom
- (Glazen)pot met deksel
- Pipetflesjes
- Optioneel; vermaler of eventueel een vijzel
Bepaal eerst de verhouding propolis die je wilt maken. Dit bepaalt ook de hoeveelheid alcohol en propolis. Voor dit recept gaan we uit van een 30 procent propolis tinctuur. We hebben dus 70 procent alcohol nodig (3 delen propolis; 7 delen alcohol). Doordat de alcohol 96 procent is hoef je niet met verhoudingen te rekenen.
- Weeg 30 gram propolis af. Als je de propolis tot poeder wilt vermalen zorg dan dat deze net uit de vriezer komt.
- Omdat je ethanol lichter is dan water pak je iets meer alcohol voor de tinctuur. Laten we dat je 80 ml kan afwegen.
- Giet de propolis in de pot met deksel.
- Zet de pot weg en laat deze enkele weken staan. Advies is om het regelmatig te schudden.
- Nu is het tijd om de tinctuur te filteren, dit kan gemakkelijk in met de bovengenoemde koffie filter. De pot met tinctuur schenk je leeg in de filter en je wacht tot dit allemaal door de filter is gelopen.
- Als volgt vul de pipetflesjes af.
Gefeliciteerd! je hebt je eigen propolis tinctuur gemaakt.
Dosering: 2 x dagelijks 5 tot 10 druppels.
Het is mogelijk om het oraal te consumeren of het in voedsel te vermengen.
Propolis heeft voor mij een verrassende werking gehad op mijn gezondheid en ik raad jou ook is aan om het is uit te proberen. Probeer eerst een kant en klaar product voordat je het zelf gaat maken.
Leave a Reply