bijen

(On)Bekende Bestuivers van Nederland

November 18, 2018 by admin Leave a Comment

honingbij

Bij bestuiving denken we al gauw aan bijen of vlinders. Echter zijn er ook een hoop andere insecten welke voor bestuiving zorgen. Deze groepen zijn minder opvallend maar zorgen er toch voor dat veel andere planten in de natuur bestoven worden.

Door de bloemen te bestuiven garandeer je het voortbestaan van een plantensoort. De overdracht van stuifmeel tussen planten zorgt voor zaadproductie wat weer voor nieuw nageslacht zorgt.

Onze gewassen in de landbouw worden voor het grootste gedeelte bestoven door de honingbij. De honingbij kan echter niet alles bestuiven en omdat deze bloemvast is. Zijn er heel veel soorten planten die niet bezocht worden.

Ook zijn er genoeg planten welke gewoon niet bestoven kunnen worden door de honingbij. Zo moet de wilde bremstruik het vooral van de hommel hebben. De bloem van de bremstruik is gesloten en als de hommel op de bloem gaat zitten komen de meeldraden te voorschijn.

En zo zijn er nog tal van voorbeelden waarbij plant en insect speciale relaties aangaan. Hierbeneden een overzicht van bestuivende insecten soorten.

Vliesvleugeligen (Hymenoptera)

Honingbijen

De honingbij is een effectieve bestuiver en werkt op grote schaal. Ze is vaak andere insecten voor als het gaat om drachtbronnen. Door zijn uitmuntende communicatie en de hoeveelheid ijverige zusters in het volk, heeft de honingbij voor een onuitwisbare rol gezorgd in onze samenleving.

Veel belangrijke gewassen die in de supermarkt verkrijgbaar zijn, zijn bestoven door honingbijen. De honingbij is een eusociaal insect wat naast mieren in deze lijst gezamelijk als kolonie overwinteren.

Een werksterbij kan tot op wel 5000 bloemen per dag bestuiven en met een paar duizend vliegbijen in het volk. speelt de honingbij een ontzettend belangrijke rol voor de bestuiving van planten.

Hommels

Deze goedmoedige brommers zijn net als de honingbij eusociaal. Hommels overwinteren echter niet als volk, alle werksters leven ook een beetje langs elkaar heen.

Ik vind hommels misschien na de honing bij wel een van de leukste bijensoorten. Ze kunnen soms een beetje onhandig overkomen, maar het zijn ontzettend harde werkers.

Hommelkoninginnen vliegen al vroeg in het voorjaar, vaak al een paar weken voordat de honingbij zijn eerste vluchten weer maakt.

Hommels bestuiven hierbij bloemen, welke vroeg in het voorjaar al bloemen. Denk hierbij aan narcissen, krokussen, winterakoniek, winterklokjes en sleutelbloemen.

Je kan de hommel helpen door bijvoorbeeld een hommel pot of hommelkast in je tuin te plaatsen.

Solitaire bijen

Solitaire bijen leven zoals de naam al zegt vaak een solitair bestaan. In tegenstelling tot de honingbij welke in grote aantallen leven. Er zijn ongeveer zo’n 350 verschillende soorten bijen in Nederland waarvan de meeste solitaire bijen zijn.

In de media is er veel aandacht voor de achteruitgang voor de honingbij, maar het gaat eigenlijk nog veel slechter met de solitaire bijen. Veel soorten solitaire bijen hebben een specifieke band op gebouwd met inheemse plantensoorten.

Je kunt de solitaire bijen helpen door een bijenhotel in je tuin te zetten en inheemse bloemen in je tuin te planten. Honingbijen zijn erg bloemvast wat kan betekenen dat als er veel bloemen van de zelfde soort bloeien honingbijen niet alle soorten bloemen bestuiven. Solitaire bijen zijn daarom ook erg belangrijk in het bestuiven van de ‘overige’ inheemse soorten waar er minder van staan.

Solitaire bijen zijn daarom minder kieskeurig, ze vervullen daarom ook een rol van onschatbare waarden. Dus als je een moestuin heb kunnen hommels en solitaire bijen een belangrijke rol spelen voor je groenten. Als jij dus de bij helpt, geven zij daar gratis bestuiving voor terug.

Wespen

Over het algemeen heeft de wesp een negatief imago. Dit is eigenlijk niet terecht omdat wespen zeer nuttig werk doen. En het merendeel van de wespenfamilie vallen namelijk nooit mensen lastig.

Wespen ruimen veel schadelijke insecten op en veel wespen bestuiven ook verschillende planten soorten.

Zo zijn de bekende limonade wespen (gewone wesp en duitse wesp) hofleverancier voor de bestuiving van de brede wespenorchis (Epipactis helleborine).
Honing Wespen zijn de enigste wespen uit de wespenfamilie welke volledig vegetarisch zijn. De larven van de honingwesp hebben zowel stuifmeel als nectar nodig. Waarbij gewone wespen larve dierlijke eiwitten toegediend krijgen.

Mieren

Alhoewel bestuiving door mieren zelden voor komt, worden mieren er wel van verdacht dat ze planten bestuiven. Mieren klimmen en klauteren overal overheen op zoek naar voedsel. Hierbij drinken ze ook nectar of honingdauw, de kans is daarom ook groot dat ze hierbij stuifmeel verplaatsen naar andere bloemen en planten.

Twee vleugeligen (Diptera)

Daas of Paarden vlieg (Bibionids)

De Paarden vlieg is een effectieve bestuiver voor bloemen met een lange of diepe kelk. Door de lange tong kunnen ze de nectar bereiken. Dazen zijn bekend als bloedzuigers maar dit komt omdat vrouwtjes bloed nodig hebben om effectief eitjes te leggen. Persoonlijk wordt ik ook liever door een honingbij gestoken dan gebeten door een daas.

Zweefvlieg (Eristalis)

De zweefvlieg heeft vaak de kleuren van een bij of een wesp waardoor die vaak verward wordt voor iets gevaarlijks. Zweefvliegen zijn behoren tot de tweevleugeligen en kunnen zoals de naam al verklapt stilhangen in de lucht. Dit kan een vliesvleugeligen niet.

Volwassen zweefvliegen zijn uitstekende bestuivers, sommigen zweefvliegen leggen hun eitjes in de nesten van de hommel of wesp waarbij de larven leven van het ophopende afval in het nest. Zo recyclen ze de resten wat eventueel een bron van ziekten kan worden.

Er zijn meer soorten bijen in nederland dan zweefvliegen, ik maak me er zelf ook schuldig aan dat ik hier niet te veel van af weet. Voor een goed boek over zweefvliegen raad ik het boek van EIS. Klik hier voor een link.

Muggen

Muggen spelen een grote rol in de ecologische voedselketen. Ze zijn een belangrijke voedsel bron voor bijvoorbeeld zwaluwen, vleermuizen, libellen en vissen.

Het zijn vooral de vrouwtjes muggen welke voor mensen vervelend kunnen zijn omdat deze parasitair leven. Ze zuigen bloed af bij zoogdieren waar voedingsstoffen in zitten voor het ontwikkelen van de eitjes.

Wat veel mensen niet weten is dat mannetjesmuggen een belangrijke rol spelen in de het bestuiven van planten. Dit zijn voornamelijk waterplanten omdat de mug van drassige gebieden houdt.

Schubvleugeligen (Lepidoptera)

Vlinders

Vlinders fladderen wat af in hun leven van bloem naar bloem. Ze vliegen nooit in een rechte lijn maar weten wel met veel acrobatiek goed op de bloem te landen. Met hun lange snuit zuigen ze dan de nectar naar binnen.

Het fladderen van vlinders is een evolutionair trucje. Ze kunnen hiermee goed hun vijanden in de gaten houden, en in het geval er een vijand aankomt kunnen ze heel snel hun zwaartepunt verplaatsen waarbij ze hun eigen vliegpad heel snel kunnen corrigeren.

Naast dat ze goed kunnen fladderen zijn ze ook prachtig om naar te kijken.

Nachtvlinder

Lang wisten we niet wie de bestuiver was van de komeet orchidee (Angraecum sesquipedale) op madagaskar. De bloem heeft een 30 cm lange nectar buis. Wat onmogelijk lijkt om voor een bestuiver bij te komen. Charles darwin bekend van de evolutietheorie gaf aan dat er vast een mot moest zijn met zo’n lange zuigsnuit (proboscis).

Charles darwin heeft de mot zelf nooit gezien, maar hij had toch gelijk. De komeet orchidee krijgt nachtelijk bezoek van nachtvlinder met de latijnse naam Xanthopan morganii.

Dus motten zitten niet altijd in oude jassen maar er zijn genoeg soorten welke hun bijdrage doen aan het bestuiven van planten.

Natuurlijk leuk zo’n nachtvlinder uit madagascar, maar deze kom je in nederland natuurlijk niet tegen.

Echter zijn er ook verschillende soorten nachtvlinders in nederland te vinden. Deze nachtvlinders vliegen vooral op anjers, teunisbloemen, lelies etc. De bestuiving van nachtvlinders is nog onderbelicht omdat het bloembezoek bijna niet wordt gevolgd s’nachts.

Het “Waarom” van Bijen inspecties en Kastcontroles

September 4, 2018 by admin 2 Comments

Als een aspirant imker ben je de beginnerscursus aan het volgen. Alles is duidelijk tijdens de lessen en als je vragen hebt is er altijd hulp dichtbij.

Maar dan?!

Heb je zelf een bijenvolk en sta je daar goed willig de eerste keer met alle goede moed, je doet de kast open en al het advies van de cursus lijkt allemaal vergeten. Je roert door een bak met 40 duizend bijen en je vraagt je in godsnaam af wat je aan het doen bent.

Althans zo ging het bij mij, ik deed een kast inspectie omdat we dat op de cursus ook deden. Ik heb een hoop fouten gemaakt tijdens mijn eerste jaren en ben met schade en schande wijzer geworden.

Door een hoop te lezen en een hoop advies te vragen van ervaren imkers, heb ik mijn eigen werkwije kunnen ontwikkelen. In dit artikel ga ik in op de “Waarom” van bijen inspecties. De inspecties die hier beschreven zijn, zijn gebaseerd op de “Aalstermethode”.

Het “waarom?” van bijenkast inspecties

Voor een succesvolle inspectie in het belangrijk om altijd vooruit te plannen.

Elke inspectie heeft een doel!

Kast inspecties gebeuren niet omdat de imker dat leuk vind. Een inspectie is eigenlijk maar een klein onderdeel van het bijenhouden. Ontwikkel voordat je de inspectie uitvoert een plan, met een goed plan kan je meer van de kastcontrole genieten.

Als je voor het eerst alleen een inspectie uitvoert kan er veel gebeuren. En de kans dat er wat misgaat is ook aanwezig. Ik heb nog nooit een beginner gehoord die het gelijk helemaal goed deed. Wees open over je fouten en leer hiervan.

Het is aan te raden dat je je eigen werkwijzen en rituelen ontwikkeld. Hierdoor gaan inspecties in de toekomst alleen maar soepeler.

Als je een kast opent zijn er altijd een paar dingen waar ik naar kijk.

Gezondheid van het bijenvolk

Ik kijk vaak naar het gedrag van het volk, je kan aan een gezond volk zien dat deze erg energiek en levendig zijn.

Een gezond volk komt ook thuis met genoeg stuifmeel en nectar. Als ik op een mooie voorjaarsdag mijn bijen actief zie vliegen wordt ik daar een vrolijk mens van.

Mocht je iets vreemds zien, bijvoorbeeld bijen die langzamer bewegen of met verfrommelde vleugeltjes dan is het aan te raden om verder te controleren op ziekten.

Controleer op mijten, deze kunnen bijdragen aan de verdwijnziekte van bijen (ook wel CCD, Colony Collapse Disorder genoemd). Mocht je er niet uitkomen vraag om hulp aan andere imkers.

Ruimte in kast

Vroeg in het voorjaar wanneer het bijenvolk op 6 ramen zit en het volk staat op 1 broedkamer. is het tijd om een tweede broedkamer of honingkamer te geven. De bijen hebben de ruimte nodig om hun broednest uit te breiden en voedsel in op te slaan.

Wanneer de eerste drachten beginnen te stromen, hebben de bijen ruimte nodig om de binnenkomende nectar op te slaan. Nectar is voor het bijenvolk een prioriteit, wanneer de bloemen overtollig nectar geven kunnen de bijen nectar halen als prioriteit nummer 1 zien.

De werkbijen zullen bij ruimte te kort, de lege cellen in het broednest vullen met nectar. Doordat de koningin hierdoor geen eieren meer kan leggen zal de zwermdrift aangewakkerd worden. Dus als je nectar in het broednest ziet is het belangrijk om ruimte te geven aan het volk.

Zorg altijd voor voldoende ruimte in de kast, liever 1 honingkamer te veel dan te weinig. Als de bijen genoeg ruimte hebben kan de zwermstemming vertraagd worden.

Ei leggende koningin

Dit is een van de meest belangrijkste dingen waar ik naar kijk. Het is niet nodig om de koningin te zien tijdens een kast inspectie.

Je controleert op eitjes en BRIAS (BRoed In Alle Stadia) en als deze aanwezig zijn, kun je ervan uitgaan dat de koningin de afgelopen drie dagen nog leefden. Mocht het zo zijn dat er meerdere eitjes in een cel zitten dan kan je last hebben van een eier leggende werkster.

Wanneer er geen eitjes aanwezig zijn kijk dan voor larven. Als je deze ook niet kan vinden, is het mogelijk dat het bijenvolk moerloos is.

Meestal controleer ik dan de gehele kast en kijk naar gesloten koninginnendoppen. Als ik al open doppen vind is er waarschijnlijk al een nieuwe koningin geboren en het beste is dan om te wachten tot de volgende inspectie.

Bijen kweken meestal zelf een nieuwe koningin, al het bijenvolk moerloos blijft. Kun je een een raam met eitjes in het volk hangen of het volk samenvoegen met een aflegger.

Aan het gedrag van bijen kun je ook zien of de bijen moerloos zijn. Ze komen niet meer met stuifmeel thuis en gedragen zich chagrijnig.

Hoe lang mag een kastinspectie duren?

Elke imker heeft zijn eigen methodes bij de kast controle, het is belangrijk dat je dat als beginnend imker ook doet..

Persoonlijk houd ik ervan om een kast inspectie zo kort mogelijk te houden. Ik noem dat “pragmatisch” imkeren en controleer alleen het hoognodige. Ik begin altijd met een kleine observatie bij de vliegplank, hoe actief zijn de bijen en nemen ze stuifmeel mee de kast in.

Alsvolgt haal ik de dekplank eraf en kijk heel even in de honingkamer. De honingkamer gaat er daarna af en ik kijk direct in het broednest. Als ik eitjes zie in de eerste ramen en de zwerm tekenen zijn minimaal dan gaat de kast dicht en wens ik de bijen veel succes.

Eens in de paar weken ga ik de kast helemaal door en doe een grondige inspectie. Ik geloof er heilig in dat bijen het veel beter doen als zij niet te veel gestoord worden.

Honingbijen hebben een heel complex communicatiesysteem met feromonen en trillingen en ik persoonlijk dat de bijen gedesoriënteerd raken door lange inspecties. Met de bijen inspecties faciliteer ik alleen waar nodig.

Er is geen goed of slechte methode van inspecties doen, als je altijd maar het beste met het bijenvolk voor hebt. Als beginner moet je niet te snel willen werken, neem vooral de tijd en werk je plan uit. Met meer ervaring komen ook snellere inspecties.

Wanneer welke inspectie?

Er zijn verschillende werkzaamheden voor de imker door het bijenjaar heen. Hier onder een opsomming van verschillende inspecties.

Bijenkast voer controle

Vroeg in het jaar (ongeveer eind januari), kijken we of de bijen nog voldoende voer in de kast hebben. Het is nog te koud voor de eerste kast controle en de lente laat nog even op zich wachten. De imker moet er voor zorgen dat de bijen niet het loodje leggen net voor de lente.

We kunnen de schuiflade van het bijenvolk controleren op wasmul. De bijen vormen een tros om het wintervoer heen. De tros start vooraan in de kast en werkt zich een weg door de voedselvoorraad naar achteren.

De bijen knagen de was van de volle honing cellen en laten deze wasmul vallen. De imker kan hierdoor zien waar de bijentros zich in de kast bevindt.

Als er veel wasmul op de schuif la ligt is en de kast is licht van gewicht, is het tijd om voer bij te geven.

Suikerwater geven heeft geen zin rond deze tijd, omdat de bijen dit niet op kunnen nemen. Daarom kun je wellicht het beste fondant geven. Fondant kun je kopen of gemakkelijk zelf* te maken. Dit kan je gewoon op de toplatten leggen en de bijen verdunnen deze suikerkoek met condens vanuit de kast.

Na de voedselcontrole maak je de schuif la schoon. Zo voorkom je een broednest van bacteriën en schimmels.

*DIY fondant recept onderaan dit artikel

Voorjaarscontrole

Als de lente weer is aangebroken en de eerste bloemen staan in bloei dan staan de meeste imkers weer te trappelen voor de voorjaarsinspectie.

De eerste reinigingsvlucht is al gedaan en de bijen zijn al volop bezig om zich voor te bereiden voor het nieuwe seizoen.

Een voorjaarsinspectie moet nooit te vroeg uitgevoerd worden, het is nog vroeg in het seizoen en de temperaturen zijn nog relatief laag. De bijen hebben al een broednest en houden deze op 35 graden Celsius wat kostbare energie kost.

Mijn eerste voorjaarsinspectie is vaak eind april wanneer de temperaturen rond de 16/17 graden liggen. Het temperatuurverschil is dus een kleine 20 graden met buiten, een goed geplande en efficiënt uitgevoerde inspectie is dus belangrijk.

Tijdens de inspectie kijk je naar de conditie van het bijenvolk. Je kan kijken naar:

Op hoeveel ramen broed zit het volk?
Moet ik volken samen voegen?
Legt de koningin eitjes?
Is er voldoende voedsel?

Elke kast is in een andere conditie en er is geen standaard manier van handelen. Jij als imker bepaald wat er moet gebeuren. Het is verstandig om oude raten te vervangen, het is mogelijk om de extra broedbak weg te halen.

De oude bruine raten kan je omsmelten en van deze was kan je later nieuwe wafels gieten. Elk jaar probeer ik een 40 procent van de oude raten te vervangen.

Gewone inspecties

Nadat we de aftrap van het imker seizoen gehad hebben. Krijgen we de reguliere kast inspectie, deze inspecties vinden periodiek plaats.

Deze inspecties zijn vooral belangrijk aan het begin van het seizoen omdat je kan monitoren hoe het volk groeit.

Het bijenvolk controleren we op ruimte, BRIAS en gezondheid. En als er bijzondere ontwikkelingen gaande zijn dan kunnen we op tijd ingrijpen. Gedurende het voorjaar zal het volk zich sterk gaan ontwikkelen bij de eerste voorjaarsdrachten.

Door de voorjaarsontwikkeling van het volk zal het bijenvolk ook de eerste zwermverschijnselen vertonen. Nadat we de afleggers hebben gemaakt kunnen we de inspecties afbouwen. Omdat jonge moeren minder snel zullen zwermen en na de aflegger bouwen wij het aantal inspecties af naar eens per 14 of 21 dagen.

Laatste inspectie

Soms lijkt de tijd te vliegen als imker, de herinnering aan de lente is nog vers. Maar de winter klopt al weer aan de deur.

Het volk is weer bezig aan zijn wintervoorbereidingen als de eerste winterbijen worden geboren.

Tijdens de laatste inspectie is het van belang dat je kijkt of het bijenvolk voldoende wintervoorraad heeft. En waar nodig is het mogelijk om het volk extra winter voor te geven. En voor je het weet wens je de dames veel geluk tijdens de winter.

Nawoord

Elke keer als je de kast opent staat er een verassing op je te wachten. Bijen houden zich nooit aan het plan van de imker. Daarom moet je het jezelf nooit te moeilijk maken, wees flexibel en houd de inspectie kort en simpel.

Probeer een ritueel te creëren voordat je de kast opent. controleer bijvoorbeeld je roker, de ritsen van je pak en alle benodigdheden, om de kast inspectie soepel te laten verlopen. Heb altijd een doel voordat je de inspectie begint maar durf je plan tijdens de inspectie te veranderen.

Als je het even niet weet doe de kast even dicht voor een moment en plan je vervolgstappen.

Durf fouten te maken en reflecteer elke keer op wat je gedaan hebt. Bijenhouden is niet moeilijk maar er zijn een hoop variabelen om mee te spelen.

En het belangrijkste heb plezier in je hobby!

DIY Fondant:

Fondant is makkelijk zelf te maken en je hebt niet veel nodig.

Benodigheden: 1 deel honing en 4 of 5 delen poedersuiker

Werkwijze: Meng de poedersuiker door de honing tot een harde cake. Spreid dit uit op een krant en je kan deze op je toplatten leggen.

Notitie: Zorg dat je altijd eigen honing neemt, in honing van de winkel kan zich amerikaans vuilbroed bevinden. Mocht je volk besmet zijn met Amerikaans vuilbroed licht dan de lokale imkervereniging in. AVB is uiterst besmettelijk en de kans dat uw imkerij geruimd moet worden is vrij groot.

Stuifmeel | Krachtvoer voor Bijen

August 30, 2018 by admin Leave a Comment

Iedereen heeft wel eens van pollen gehoord, een andere naam is ook wel stuifmeel. De benaming heeft al twee verschillende kanten, mensen met een pollen allergie zijn er klaar mee als het hooikoorts seizoen weer aanbreekt. En andere mensen prijzen stuifmeel de hemel in omdat het een “Superfood” is.

Maar wat is Stuifmeel (of Pollen)?

Pollen is het mannelijke zaad van de bloem en is voor de bij een belangrijke bron van voedsel. Als je nagaat dat bijen alleen nectar, water en stuifmeel nodig hebben om te groeien en bloeien als volk.

Stuifmeel is dus een ware Superfood, als je nagaat hoeveel werk de bijen verzetten.

Honingbijen verzamelen stuifmeel op hun achterpootjes in kleine klompjes. Elke honingbij kan tot ongeveer 15 mg stuifmeel dragen in een vlucht. En twee klompjes kunnen ongeveer 2 miljoen pollen (enkele stuifmeel korrels) bevatten.

In de natuur heb je natuurlijk geen stuifmeel klompjes. Als de bij een bloem bezoekt zit deze helemaal onder het stuifmeel. Met het middelste pootje poetst ze alle stuifmeel korrels bij elkaar. En al deze losse korrels verzameld ze op haar achterste pootjes, wat uiteindelijk de klompjes vormen.

Als de bij terug komt in de bijenkast loopt ze naar een lege cel toe en veegt ze de klompjes zo in de raat. Doordat het stuifmeel licht is kan deze door de kast gaan zweven en ook in de honing gaan zitten. Dus als je honing van de imker koopt krijg je er altijd een beetje stuifmeel bij.

Stuifmeel is de belangrijkste bron van voedingsstoffen voor de bij. Het bevat eiwitten, koolhydraten, goede vetten, vitamines en mineralen. Dus stuifmeel bevat alles om een gezonde bij te worden. De honingbij leeft dus alleen maar op plantaardige eiwitten.

De diversiteit aan voedingsstoffen in stuifmeel, verschilt enorm voor elke bloem. Bijvoorbeeld het eiwit gehalte van sparren stuifmeel is 7 procent en dat van de sleutelbloem is 62 procent. Omdat bijen enkel afhankelijk zijn van stuifmeel als eiwit bron is biodiversiteit ook heel belangrijk. Vergelijk het met een divers dieet voor mensen, wij moeten ook divers eten om gezond te blijven.

De consistentie in kwaliteit kan niet gegarandeerd worden, omdat het hele jaar door andere bloemen bloeien en verschillend stuifmeel wordt verzameld. Daarom is het aan te raden om stuifmeel alleen als supplement in te nemen.

Bijen zijn geëvolueerd om alleen maar stuifmeel te eten. Ze hebben speciale enzymen ontwikkelend om deze voedingsbron optimaal te benutten. Deze enzymen om de beschikbare eiwitten af te breken naar de benodigde aminozuren. Dit zijn de bouwstenen welke de bijen nodig hebben om oude cellen te vervangen voor nieuwe.

Stuifmeel wordt niet rechtstreeks geconsumeerd, bijen verwerken het eerst tot bijenbrood. Dit doen ze om de harde buitenlaag van elke pol te breken. Nadat de bijen het stuifmeel in de raat hebben gestopt, zullen ze pollen bevochtigen met enzymen en bacteriën uit de honingmaag.

Door de melkzuurbacteriën uit de honingmaag worden de pollen gefermenteerd tot bijenbrood. Dit proces duurt ongeveer 14 dagen.

Het bijenbrood wordt gegeten door de bijen en deze maken met hun voedersapklier (hypopharyngeale klier) het wel bekende koninginnengelei aan.

Larven worden constant gevoed door de honingbij werksters. De larven hebben veel stuifmeel nodig om in de eerste zes dagen van hun levensfase uit te groeien tot sterke bijen.

Als er tijdens deze fase niet voldoende voedsel gegeven wordt, zullen deze toekomstige bijen minder oud worden. Voeding is erg belangrijk voor bijen om een groot volk gezond te houden. Als virussen en ziekten zich op stapelen en goede voeding is niet beschikbaar dan kan het slecht nieuws zijn voor de bijen.

Daarom is lokale biodiversiteit ontzettend belangrijk. Als je veel verschillende bloemen in de buurt hebt staan gaat het goed met de bij en indirect ook met ons. Omdat gezonde bijen meer honing halen dan ze nodig hebben, kunnen wij ook genieten van verse en gezonde honing.

Als je stuifmeel als supplement koopt let er dan op dat het een divers kleurenpalet heeft. Elke bloem heeft een andere kleur stuifmeel en de verschillende kleuren in de verpakking is een signaal van een gezonde flora en fauna omgeving. Ook ben je ervan verzekerd dat je een hoogwaardig product koopt.

Voor een pollenkaart met verschillende kleuren, klik hier.

Stuifmeel samenstelling

Stuifmeel bestaat uit de volgende bestanddelen, gemiddelde en min-max percentage weergegeven:

Eiwitten – gemiddeld 20%; min-max 7-30%
Vetten – gemiddeld 7%; min-max 1-14%
Suikers [Gemiddeld 25%; min-max 21-48%]
Water [Gemiddeld 20%; min-max 7-30%]
Mineralen (e.g. calcium, chloor, fosfor, kalium, natrium en magnesium.) [Gemiddeld 2%; min-max 1-4%]

Verder is stuifmeel een bron van vitamine B1, B2, C, E.

Werking van stuifmeel op de menselijke gezondheid

Stuifmeel bevat een hoop voedingstoffen en in tropische en sub-tropische klimaten is stuifmeel altijd een belangrijke aanvullende voedingsbron geweest voor plaatselijke culturen. De aanwezige voedingsstoffen kunnen ook bij ons een rol spelen in het aanvullen van ons dagelijkse dieet.

Ook is plaatselijke stuifmeel goed voor mensen met hooikoorts of pollenallergie. Deze bouwen een natuurlijke weerstand op, omdat ze worden blootgesteld aan pollen van de lokale flora.

Echter stuifmeel moet gezien worden als een voedingssupplement en veelzijdig aanvullend dieet is belangrijk.

Pollen Oogst en Conservering

Op een mooie zomerdag ga ik wel is graag kijken bij mijn bijenkasten. Gewoon de tijd nemen om te observeren waar bijen mee thuis komen. Het is fantastisch om te zien als bijen zwaarbeladen met klompjes aan hun kleine pootjes thuiskomen. En als er meerdere soorten bloemen drachten zijn dan is het op de vliegplank een waar kleurenpalet.

Stuifmeel is een echt natuurproduct, maar hoe komt de imker eraan? Het is een onmogelijke taak om de bijen hun oogst met een pincet bij aankomst af te nemen.

De imker gebruikt een zogenaamde pollenval om het stuifmeel te verzamelen. Een pollenval is niet schadelijk voor de bij. De bijen lopen door een rooster om de kast binnen te komen.

De opening in de pollenval heeft dezelfde breedte als de bij. De klompjes die aan de buitenkant van de pootjes hangen worden als de bij het rooster passeert van de pootjes afgeschraapt. En de klompjes vallen in de verzamelbak, waar de imker het makkelijk uit kan halen.

Het is belangrijk dat de pollenval er niet te lang opzit. Stuifmeel hebben de bijen zelf hard nodig en als de imker te veel stuifmeel afneemt kan dit nadelig zijn voor het volk. Een gemiddeld bijenvolk verzameld ongeveer tussen de 25 en 60 kilo stuifmeel. Dus als de imker hier een klein beetje vanaf neemt kan dit geen kwaad.

Nadat de verzamelbak geleegd is moet het product gedroogd worden. Als dit niet gebeurd zullen de schimmels dankbaar van het stuifmeel gebruik maken. En dan is het stuifmeel niet meer geschikt voor consumptie.

Het drogen gebeurd bij een temperatuur van 40 graden Celsius. Daarna moet het product op een droge en donkere plek bewaard worden.

Stuifmeel kopen

Er zijn hoofdzakelijk drie verschillende stuifmeel producten op de markt te verkrijgen.

De eerste keus is natuurlijk de losse stuifmeelkorrels. In bovenstaande paragraaf kon u al lezen hoe dit product wordt afgevangen en verder wordt verwerkt. De stuifmeelkorrels welke in Nederland te verkrijgen zijn komen vaak uit landen zoals Spanje, China of de verenigde staten.

Als je lokaal stuifmeel wilt kopen zou je het beste de lokale imker kunnen benaderen. Niet veel imkers verzamelen stuifmeel in nederland, maar misschien maakt deze voor jou een uitzondering voor een kleine vergoeding.

Ik kijk altijd naar de diversiteit aan kleuren die het product heeft. Hoe meer kleuren hoe groter de diversiteit in stuifmeel, dus hoe groter de kwaliteit van het product. Kijk altijd op de verpakking waar het product vandaan komt, hoe lang het houdbaar is en welk batch nummer het heeft.

Het tweede product is honing gemengd met stuifmeel. Het product heeft een verhouding van 95 procent honing en 5 procent stuifmeel. Normale honing heeft een veel lagere verhouding van stuifmeel. Stuifmeelkorrels worden vermalen tot een poeder en daarna gemengd met honing. Het staat meestal op het product vermeldt of het extra stuifmeel bevat.

Het laatste product is niet veel voorkomend en dat is bijen brood. Dit is gefermenteerd stuifmeel wat handmatig uit de honingraat is gehaald. Dit product zal je niet snel in de winkel vinden omdat het erg arbeidsintensief is en de vraag voor dit product is ook erg klein.

Wees je er bewust van dat stuifmeel een natuurproduct is en kan zware metalen bevatten en lichte sporen van pesticiden.

Waarschijnlijk hoort u het liever anders, maar stuifmeel is een natuurproduct wat de bijen mee brengen. De bij reflecteert 1 op 1 hoe wij met de natuur omgaan en op individueel niveau moet u bewust zijn dat onkruid doodspuiten met pesticide niet ten goede komt voor de lokale flora en fauna.

Dosering en Consumptie van stuifmeel

Qua stuifmeel producten hebben de stuifmeelklompjes mijn voorkeur en het product is makkelijk te verkrijgen. Het is makkelijk door de yoghurt te roeren of zelfs op brood te smeren.

Het is belangrijk de inname van stuifmeel langzaam op te bouwen en het te gebruiken als voedingssupplement. Wanneer je start met stuifmeel, begin dan met 1 of 2 klompjes en kijk hoe je lichaam reageert.

Bij allergische reacties raadpleeg altijd een dokter. En anders bouw je de consumptie langzaam verder op in de komende dagen/ weken.

Veel volwassenen consumeren dagelijks een eetlepel vol (10 gram) tot maximaal 30 gram. Hoge hoeveelheid stuifmeel inname is alleen geschikt voor een korte periode, 1 tot 2 maanden. Neem altijd je eigen veiligheid in acht.

Propolis info | incl. DIY Tinctuur recept

August 28, 2018 by admin Leave a Comment

Bijenraam — Donkere cellen, gepoetst en versterkt met propolis

Als een imker op een warme zomerdag zijn bijenkast opent komt deze een kleverige substantie tegen. Toen ik net begon met bijenhouden vroeg ik mij af waar dat spul in hemelsnaam vandaan kwam. Het plakt aan alles en je krijgt het niet uit je kleren, soms is het zelfs moeilijk om de kast open te krijgen.

Het kleverige goedje is ook wel beter bekend als propolis. Bijen gebruiken propolis als een lijm om alles aan elkaar te lijmen. Elke ongewenste kier wordt dicht gekit met propolis.

Cellen worden in het bijenvolk worden nadat de werksters worden geboren in gesmeerd met propolis. Dit dient naast versteviging ook als desinfectiemiddel voor de cellen. Propolis heeft als natuurlijke werking dat het beschermt tegen bacteriën, schimmels en virussen.

Bijen kunnen er alles mee ontsmetten, soms komt het wel is voor dat een muis de kast in glipt. Als de muis een slechte dag heeft, wordt deze doodgestoken en de bijen mummificeren deze helemaal om een ziektebron te voorkomen

Naast dat het goed is voor bijen kan het ook de menselijke gezondheid stimuleren. In de oudheid werd propolis bijvoorbeeld al gebruikt als verdovingsmiddel. En tegenwoordig wordt het vooral gebruikt in de homeopathie tegen bijvoorbeeld huid aandoeningen, infecties, bloeddrukverlager en het kalmeren van seizoensgebonden allergieën. Propolis heeft nog vele andere geneeskrachtige eigenschappen en onderzoek is nog volop gaande.

Mede dankzij propolis had de honingbij een bijzondere in de oudheid. De grieken en romijnen gebruikten het al tegen infecties en ziektes. In die tijd was het bijzonder om mensen te zien genezen van een middel wat gegeven was door de honingbij. Als dank kreeg de honingbij bijna een goddelijke status.

Waar komt propolis vandaan?

propolis bevat net als stuifmeel verschillende bestanddelen. Elke boom of plant kan andere verhouding hebben in bestanddelen. Voor een grove schatting kan je er van uitgaan dat propolis uit 50 procent hars van bomen bestaat, 30 procent bijenwas en 5 procent stuifmeel. The overige percentage wordt opgevuld met andere substanties zoals enzymen, etherische oliën en nog veel meer.

Flavonoïden

Hars komt van houtige planten, wanneer de planten gewond raken, produceren ze hars om te voorkomen dat pathogenen en schimmels de kwetsbare delen van de plant binnen kunnen komen. Plant Knoppen zijn vaak ook bedekt met hars, neem maar als voorbeeld de kastanje boom. Als je deze knoppen aanraakt merk je dat deze kleverig zijn in het vroege voorjaar..

De hars is bitter voor predatoren zoals insecten of dieren, dus de boom wordt niet verder aangetast. Hars bestaat voor een groot deel uit flavonoïden, welke belangrijk zijn in het pigmenteren (verkleuring) van de bloemen.

Er zijn veel verschillende variaties van flavonoïden en ze spelen allemaal een rol bij de plant functie. Flavonoïden zijn voor mensen interessant omdat ze de heilzame verbinding zijn in kruiden. In planten is de concentratie van flavonoïden slechts 0,05 tot 0,15 procent. In propolis is het percentage veel hoger tot wel bijna 15 procent.

Flavonoïden dienen als anti-oxidant in ons lichaam, die eventuele vrije radicalen die schadelijk kunnen zijn worden geneutraliseerd. Sommige flavonoïden die zich in propolis bevinden, komen niet van bomen. Dit betekent dat bijen iets toevoegen aan de propolis die enkele unieke flavonoïden creëren, het is onbekend wat.

Propolis oogsten

Propolis is een merkwaardig goedje, zo dik als teer is het als het warm is. En zo bros kan het zijn als het kouder wordt. Maar hoe komen imkers er eigenlijk aan?

Het is mogelijk om propolis op twee manieren te oogsten. Voor de eerste methode gebruik je een propolis rooster, welke je boven op de kast kan leggen. Al eerder werd vernoemd dat bijen niet houden van ongewenste ventilatie en met propolis alle ongewilde kieren dicht kitten. Je creert met het propolis rooster ongewenste ventilatie waardoor de bijen de gaten in het rooster gaan dicht kitten.

De dekplank van de bijenkast haal je weg en je vervangt deze door het propolis rooster. Het is belangrijk dat je twee latten hebt om de deksel op te leggen. Je creëert dan een ruimte tussen de deksel en het propolis rooster.

Mocht je deze methode gebruiken zorg er dan wel voor dat je een spanband hebt om de deksel goed aan te kast vast te zetten. De bijen zullen de gaten in het rooster met propolis vullen om de ongewenste ventilatie tegen te gaan. En als het rooster vol is dan vries je deze in en buig dan het rooster om de propolis makkelijk los te breken.

Let op! Gebruik alleen een propolis rooster bij een sterk bijenvolk.

Voor de tweede methode heb je geen propolis rooster nodig. Je gebruikt dan de propolis die al in de kast aanwezig is. Vaak aan het einde van het jaar als ik mijn spullen op orde maak en inventariseer wat ik nodig heb voor het volgende jaar. Dan kijk ik altijd mijn raampjes na op beschadigingen.

Op de hoeken van een bijenraam onder de oren, zie je altijd wat propolis zitten. De bijen verstevigen hier de ramen mee of proberen de raampjes vast te maken aan de broed of honingkamer. In de herfst is het makkelijk om deze propolis van de raampjes af te schrapen.

Welke methode je ook gebruikt maak de propolis altijd even schoon. Vaak zitten er nog ongewilde resten in. En een bijenpootje of een splinter is niet gewenst in je tinctuur. Spaar de propolis in een pot en zet deze weg op een donkere plek.

Propolis kopen

Als je zoekt op propolis zijn er eindeloos veel producten te verkrijgen, hier vind je ze op een rijtje.

Pure propolis: Kan je kopen in brokken en is niet verwerkt, maar vaak alleen maar gefilterd op vuiligheid. Veel mensen kiezen hiervoor omdat ze zelf de tinctuur, lippen balsem of product naar keuze kunnen maken.
Als je zelf geen bijen hebt contacteer de plaatselijke imkersverenging. Er zijn vaak genoeg imkers welke de propolis elk jaar weggooien. Wellicht als je in contact komt met een imker en deze een lichte vergoeding bied spaart hij de propolis graag voor je op. Zo heb je je eigen lokale propolis voorziening voor een zachte prijs.

Als doe het zelf niet je voorkeur heeft dan zijn er genoeg andere producten voorhanden.

Propolis Tinctuur: Dit is mijn favoriet onder de propolis producten. Een goede propolis tinctuur kan je een energieboost geven of een zere keel verzachten. Het is beschikbaar in verschillende alcoholpercentages, welke de tinctuur concentratie bepaald in het flesje. Ook is het voordeel van een tinctuur dat het gebruikt kan worden om uitslag te behandelen.
Alcohol vrije propolis tinctuur is een oplossing waar in plaats van alcohol glycerine is gebruikt. Glycerine is toegevoegd om de goede stoffen uit propolis op te nemen. In de voedingsindustrie wordt het gebruikt als een kunstmatige zoetstof en is geschikt voor consumptie.
Propolis Tabletten; is gemalen pure propolis gemengt met een vuller. Welke in tabletten geperst zijn. Het is daarom makkelijk te combineren met ander vitamines en voedingssupplementen.
Propolis balsem; kan gebruikt worden bij huidirritaties. de desinfecterende werking van propolis kan hierbij helpen. can be used against skin irritations. Also has disinfecting properties and can be used to treat light skin irritations.

DISCLAIMER: Ik ben geen expert en raadpleeg altijd de informatie die bij het product komt. Bij twijfel raadpleeg je huisarts.

Propolis tinctuur Doe-Het-Zelf Recept

Als je toch een Doe-Het-Zelf fan bent net als ik heb ik hier een simpel recept om propolis tinctuur te maken.

Omdat ik zelf bijen heb, heb ik het voorrecht met mijn eigen propolis tinctuur te kunnen maken. Ik ben mijn dames daarom ook erg dankbaar en omdat de meeste imkers de propolis weggooien wil ik mijn recept delen. Je kan het bijvoorbeeld in grote hoeveelheden maken en weggeven aan familie en vrienden als cadeautje.

Het is geen moeilijk recept en ik geloof dat iedereen het kan.

Ingrediënten:

Propolis
medicinale alcohol (96% ethanol, zorg ervoor dat er geen additieven aan toegevoegd zijn)
Maatbeker
weegschaal
Koffie filter
Koffie filter houder
Kom
(Glazen)pot met deksel
Pipetflesjes
Optioneel; vermaler of eventueel een vijzel

Bepaal eerst de verhouding propolis die je wilt maken. Dit bepaalt ook de hoeveelheid alcohol en propolis. Voor dit recept gaan we uit van een 30 procent propolis tinctuur. We hebben dus 70 procent alcohol nodig (3 delen propolis; 7 delen alcohol). Doordat de alcohol 96 procent is hoef je niet met verhoudingen te rekenen.

Weeg 30 gram propolis af. Als je de propolis tot poeder wilt vermalen zorg dan dat deze net uit de vriezer komt.
Omdat je ethanol lichter is dan water pak je iets meer alcohol voor de tinctuur. Laten we dat je 80 ml kan afwegen.
Giet de propolis in de pot met deksel.
Zet de pot weg en laat deze enkele weken staan. Advies is om het regelmatig te schudden.
Nu is het tijd om de tinctuur te filteren, dit kan gemakkelijk in met de bovengenoemde koffie filter. De pot met tinctuur schenk je leeg in de filter en je wacht tot dit allemaal door de filter is gelopen.
Als volgt vul de pipetflesjes af.

Gefeliciteerd! je hebt je eigen propolis tinctuur gemaakt.

Dosering: 2 x dagelijks 5 tot 10 druppels.

Het is mogelijk om het oraal te consumeren of het in voedsel te vermengen.

Propolis heeft voor mij een verrassende werking gehad op mijn gezondheid en ik raad jou ook is aan om het is uit te proberen. Probeer eerst een kant en klaar product voordat je het zelf gaat maken.

Als Bijen Zwermen | Landlooper.nl

May 29, 2018 by admin Leave a Comment

Voor de bijen is zwermen de natuurlijke manier van voortplanten. De tijd dat een bijenvolk gaat zwermen kan per volk of kast verschillen. Over het algemeen gaan imkers er vanuit dat de maand mei zwerm maand is.

Als bijen te vroeg zwermen kan dit desastreus zijn voor het overleven van het volk. Daarom zal een groot volk eerder zwermen dan een klein volk. Een bijenvolk wat sterk de winter uitkomt zal zich eerder voorbereiden op zwermen dan een klein volk.

Terwijl wanneer bijen zwermen zijn ze helemaal niet op uit om het huis van de buren over te nemen. Het volk is tijdens het zwermen uiterst kwetsbaar en is erop gericht om een nieuw onderkomen te vinden.

Om overlast te voorkomen maken imkers kunstzwemmen vroeg in het imkerseizoen. Dit garandeert de imker dat hij de helft van zijn bijen niet kwijtraakt en dat het zo min mogelijk overlast geeft.

Of je als imker voorstander ben van natuurlijk zwermen of kunstmatig ingrijpen. Het is belangrijk dat je als imker een goede basis hebt over wat het zwermen eigenlijk inhoudt. Hieronder zullen we verder bespreken over hoe het zwermen werkt.

Zwermneiging en zwermstemming

Zwermneiging is bijna niet te stoppen, als de bijen in zwermstemming komen dan zal de imker merken dat hier moeilijk voor te wijken is. Het zit genetisch in de bijen gebakken om te zwermen.

De bijen zullen beginnen met het aanzetten van darren ruim voordat ze willen gaan zwermen. Als de zwermstemming eenmaal toeslaat dan zullen de bijen koninginnen doppen gaan aanzetten en doen er alles aan om zich voor te bereiden op de komende reis.

De zwermneiging start met bepaalde signalen en als imker zijnde is het goed om je hiervan bewust te zijn.

Zwerm signalen

Seizoens gebonden: Wanneer de lente arriveert zullen de bijen zich voorbereiden om te zwermen. Het volk wil zwermen om nageslacht te garanderen. De tijd van zwermen verschilt per kast, volken welk groot de winter uitkomen zwermen eerder dan kleinere volken.
Minder koninginnen feromoon: Als het bijenvolk groeit wordt het koninginnen feromoon niet door de hele kast verspreid. Dit kan voor de werkbijen een respons zijn om te beginnen met zwermen.
Ruimte in de kast: Mocht er ruimte gebrek zijn in de kast dan is het mogelijk dat de bijen dit zien als start voor de zwermvoorbereiding. Het volk kan niet meer groeien en zal daarom zich voorbereiden om te vertrekken naar een nieuwe locatie. Soms komt dat de drachten buiten zo groot zijn dat de bijen alle aanwezige celletjes volstoppen met nectar. Ze stoppen zelf nectar in cellen binnen het broednest. Zelf als dit maar een paar dagen is kan dit een signaal zijn voor ruimtegebrek en daarvoor een mogelijkheid dat de kast gaat zwermen. Daarom moet de imker ook altijd zorgen dat er genoeg ruimte aanwezig is.
Genetisch: Wildere honingbijen die zijn vaker geneigd om vroeg te beginnen met zwermen. Toen wij net begonnen met bijenhouden en een F16 volk overnamen zat er een kast bij welke gemakkelijk 3 keer per jaar zwermde. Bijna alles is geprobeerd om het zwermen te voorkomen, 2 afleggers verder kwam er nog steeds een zwerm vanaf. Wij hadden dit opgelost door de koningin te bedanken en een nieuwe opvolger te tronen.

Voordat bijen beginnen met zwermen moet eerst het huishouden op orde zijn. Bijen overdenken alles en zullen niet beginnen met zwermen als de juiste maatregelen niet genomen zijn.

De bijen zullen zorgen dat er genoeg voedsel en stuifmeel aanwezig is voor het achterblijvende volk.

Tijdens het zwermen is de koningin het kwetsbaarste maar is echter ook het belangrijkste in de reizende zwerm. Door de koningin op dieet te zetten zal ze minder wegen waardoor ze makkelijker de reis zal kunnen maken.

Om schimmelend stuifmeel te voorkomen zullen de bijen het stuifmeel glazuren met een beetje honing. Glanzend stuifmeel kan dus ook voor de imker een signaal zijn op zwermstemming binnen het volk. Om eventueel verlies van bijen te voorkomen, kan dit een goed signaal zijn om maatregelen te nemen.

Snijd niet alle darrenraat in de kast weg, om succesvol nieuwe volken op te groeien is het belangrijk dat er voldoende darren in de kast aanwezig zijn.

Nieuwe koningin

Om succesvol te kunnen zwermen heb je nieuwe koninginen nodig. De werkbijen zullen bij geringe zwermstemming zwermdoppen in de kast aanmaken. Deze doppen heten ook wel speeldopjes.

Ik visualiseer dat er altijd een evenwicht is in de kast. De zwermstemming begint langzaam bij een aantal werksterbijen. Deze bijen zullen beginnen met het maken van speeldopjes. Echter zijn er ook een hoop werksters welke het nog niet zien zitten om te beginnen met zwermen. Soms kan het dus zijn dat speeldopjes binnen een paar uur opgeruimd kunnen worden.

Naarmate de tijd verstrijkt loopt de zwermstemming in de kast op. De zwermstemming neemt de overhand en de speeldopjes worden niet meer opgeruimd.

Als de speeldopjes eenmaal belegd zijn dan zullen de werksterbijen deze verzorgen. De koningin legt in meerdere cellen eitjes, dit doet ze in een periode van een paar dagen.

Als de eerste dop gesloten is zal de huidige koningin de kast verlaten. Soms heeft ze hier geen zin in en wordt ze gedwongen door de werksterbijen. Het sluiten van de dop gebeurd meestal op dag 9.

Voorzwerm

nadat alle voorbereidingen zijn afgerond, zal het volk klaar zijn om te zwermen. Als bijen aan het zwermen zijn kan dit er heel chaotisch uitzien. De helft van het bijenvolk zal achterblijven waarbij de andere helft op zoek gaat naar een nieuw thuis.

De bijen welke vertrekken is heel divers, het volk heeft bijen van alle verschillende leeftijden. Dit is een mooie balans omdat de bijen elkaars taken zo weer precies over kunnen nemen op de nieuwe bestemming.

Je moet nagaan dat het zwermen van bijen een ontzettend mooi verschijnsel is. De koningin verlaat als laatste de kast waarbij ze na haar opstijgen op een nabije tak zal landen.

Als de bijenkoningin op de tak land zullen de overige bijen een tros vormen om haar heen. Deze tros is vaak een paar meter van de oude kast verwijderd.

Een zwerm met een oude koningin erin noemt men een voorzwerm. Voor zwermen gebeurd vaak tussen 11.00 en 14.00 uur. Bij een voorzwerm zal de koningin niet ver van haar kast af landen, wat in de praktijk vaak een paar meter is. Ze zal vaak op een tak of een hek landen.

De meest ervaren vliegbijen zullen op zoek gaan naar een geschikte woonplaats. Als de vliegbijen een eventuele geschikte plaats hebben gevonden zullen zij terug keren naar de zwerm en de nieuwe plek aan de tros voorleggen. Dit doen zijn door vergelijkbare dans te doen als de bloemendans.

Bij goed ontvangst zullen meerdere scout bijen deze plek bezoeken en net als de vorige vliegbij terugkeren naar de tros. Als er een overeenstemming is gevonden in het volk kan het soms lijken alsof de hele tros danst.

Het bijenvolk zal het luchtruim kiezen opweg naar de nieuwe woonplaats. In de lucht kan de gehele zwerm wel een paar meter breed zijn. De koningin bepaalt het tempo en kan er voor kiezen om onderweg een paar keer te rusten.

Soms moet de zwerm een paar kilometer vliegen en kan de reis een paar dagen duren. En als er bij aanskomst blijkt dat het geen geschikte plek is begint het hele ritueel weer opnieuw.

Een zwerm heeft voldoende voedsel voor 3 dagen, het kan zijn dat de reis langer dan 3 dagen duurt en dat het volk chagrijnig wordt. Je kan dan te maken hebben met een honger zwerm.

Nazwerm

Het voorzwermen gebeurd als de eerste dop gesloten is. De bevruchte koningin kiest het luchtruim opzoek naar een nieuwe woonplaats.

In de kast bevinden zich gesloten doppen met koninginnen erin. Op natuurlijke wijze lopen deze doppen op dag 16 uit. De uitgelopen koningin zal beginnen met tuten en kwaken. Rijpe koninginnen zullen hierop reageren en de strijd om de troon aangaan. Na deze strijd zal de nieuwe koningin haar nieuwe plek innemen.

Echter de oude koningin heeft meerdere dagen achter elkaar eitjes gelegd. Dit betekend dat niet alle koninginnen even oud zijn. En het kan dus gebeuren dat na de koninginnen slacht jongere koninginnen uit de doppen lopen.

deze doppen zullen niet strijden om de troon maar zullen een nieuwe zwerm veroorzaken. Deze zwerm noemt men een nazwerm. Het hoeft ook niet bij een nazwerm te blijven en kan makkelijk voorkomen dat een volk 2 of 3 nazwermen heeft

Nazwermen zijn niet ideaal voor een imker omdat dit weer een reductie in bijen betekend. Bijvoorbeeld, als een volk eerst uit 40000 bijen bestaat en de voorzwerm de helft meeneemt blijven er echter 20000 over. En mocht de kast ook nog is 3 keer nazwermen dan blijven er opeens 2500 bijen over.

Het vangen van een nazwerm is vaak lastig, omdat nazwermen hoog en ver in een boom gaan zitten.

Lokkast

Als je als imker een losse bijenkast op je bijenstal hebt staan, zal hier geen zwerm van je eigen bijenvolken in komen.

Bijen hebben de neiging om bij het zwermen ver weg te gaan kijken. Ze zullen de eigen bijenstal dus niet overwegen als woonplaats.

Als je de bijenstal niet in je tuin heb staan of een extra plek ter beschikking hebt is het mogelijk om een lok kast te plaatsen.

Een lok kast is niks anders dan een lege kast waar een bijenzwerm zich in kan huisvesten. Als je eventueel een lege kast op je bijenstal plaatst kan het zo zijn dat een zwerm van de buurman in jouw kast komt zitten.

De lokkast is vaak niks anders dan een broedraam op een bodem met een deksel erop. Ik vul de kast meestal met een oud uitgebouwd raam en vul de rest af met 9 niet uitgebouwde ramen.

Zwermen probeer ik het liefst te voorkomen maar het kan natuurlijk altijd voorkomen dat er een zwerm van een kast afkomt. Mocht je een zwerm afvangen met een lokkast is dit toch een mooi cadeautje. Wie houdt er nou niet van gratis bijen?!

De plaatsing moet gedaan zijn voordat het zwemseizoen begint. Ik verplaats de kast niet gedurende deze tijd omdat als bijen gaan zwermen ze al een paar dagen van te voren aan het zoeken zijn. De bijen kunnen dan wennen aan de kast en de kans is ook groter dat ze deze zullen accepteren.

Van wie is de zwerm?

Onder imkers is er een ongeschreven regel dat als er een zwerm van de kast afkomt deze geen eigendom is van iemand. De imker welke hem schept zal nu eigendom worden van het bijenvolk.

Echter in de praktijk wordt er goed overlegd met je omringende mede imkers. Het is immers belangrijk dat je elkaar te vriend houd en elkaar kunt helpen.

Ik probeer het liefst altijd zwermen te voorkomen. De meeste imkers imkeren in hun eigen achtertuin en bijen kunnen tijdens het zwermen nare reacties op roepen bij buren. Dus probeer overlast voor je buren te voorkomen. We wonen nu eenmaal in een dichtbevolkt land en we moeten er toch samen het beste van maken.

Heb je wel de ruimte als imker om je bijen te laten zwermen en het zwermen is een onderdeel van jouw bijen methode. Ga dan gerust je gang, ik ben tenslotte de laatste die jouw zal vertellen hoe je met je bijen om moet gaan.

Photocredits: Pixabay