• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Landlooper.nl

Bestemming onbekend

  • Home
  • Imker Notities
  • Wolken
  • Over Mij
  • Vogels | Kraaien
  • Shop
  • Investeer in Natuur

honingbij

Een Bijenjaar in Beeld | Bijenkalender per maand

May 21, 2018 by admin Leave a Comment

Bezige bijtjes
Bezige bijtjes

Voor imkers is het bijenseizoen geen standaard kalenderjaar. Het begint bij de inwintering en eindigt bij het oogsten van de zomerhoning. Dus in Nederland is een imker seizoen meestal van begin september tot eind augustus het jaar erop.

Natuurlijk verschillen de taken in een bijenvolk per regio, een spaans bijenvolk gedraagd zich anders dan een Nederlands volk. Hieronder wordt de bijen cyclus beschreven van wat je ongeveer in Nederland aan kunt treffen. Het geeft je wellicht een idicatie van de bijencyclus in een jaar.

Er wordt niet uitvoerig beschreven over wat je moet doen per periode maar is er voor bestemd om je een idee te geven wat er gebeurd in een bijenvolk.

Voor een kort overzicht per maand, scroll naar beneden.

Einde zomer/ begin herfst

Voor de imker begint het nieuwe bijen seizoen met het evalueren van het vorige seizoen. De zomer honing is geoogst en de imker zal zijn bijen langzaam voorbereiden op de winter.

Het bijenvolk is na de zomer dracht bijna op zijn sterkst en de imker moet bepalen hoe hij zijn bijen zal inwinteren. Als het volk groot genoeg is dan zal deze gevoerd worden of mocht het nodig zijn dan zullen kleinere volken verenigd worden.

Samenvoegen kan bijvoorbeeld het geval zijn als een volk laat in het jaar gezwermd heeft. En niet meer de kans heeft gehad om een sterk volk te worden.

Het is ook beter om een sterk volk in te winteren dan een kleiner volk, omdat een groot volk makkelijker warmte vasthoudt.

De imker zal ook aan zijn bijen merken dat het winter wordt. De zomerdracht is voorbij en de bijen gaan merken dat de dagen korter worden. Dit zal een respons in het volk triggeren om winterbijen aan te maken en de darrenslacht te beginnen.

Als de grote drachten voorbij zijn is het belangrijk dat de bijen al voldoende voedsel voorraad op zak hebben. Voldoende honing en stuifmeel moet voorradig zijn als de eerste winterbijen begin augustus geboren worden. Voldoende stuifmeel zal de kans op gezonde winterbijen vergroten waardoor het overwinteren makkelijker zal gaan.

Mocht de imker zien dat het bijenvolk niet genoeg voer heeft dan kan de imker er voor kiezen om bij te voeren. Dit zal de imker doen door het bijenvolk een suikeroplossing te geven.

De verhouding van het suiker water zal ongeveer 1:1 zijn, wat in houdt dat je 1 deel water hebt en 1 deel suiker. Omdat het veel energie kost om in koudere tijden water te verdampen is het aan te raden  zo min mogelijk water in de suiker op te lossen. De bijen zullen de suiker opnemen en opslaan in de cellen, net als bij gewone honing.

Het is de verantwoordelijkheid van de imker om niet alle honing af te nemen na de laatste zomerdracht. Eigen honing is natuurlijk altijd gezonder voor de bijen dan gewone suiker.

Je ontkomt er vaak niet aan om niet te voeren. Soms zijn er slechte honing jaren waar er uitermate veel regen valt en er weinig honing voor de bijen is. Als het te hard regent kan het gebeuren dat de nectar uit de bloem geslagen wordt. Ik heb zelf een jaar gehad waarbij de drachten zo slecht waren dat ik midden in de zomer moest bijvoeren.

Het is zeker aan te raden om het inwinteren voortijdig te starten. Dit moet gebeuren als de temperaturen nog steeds acceptabel zijn. De bijen kunnen dan zo het voedsel makkelijk verwerken. En de imker kan dan altijd nog op tijd ingrijpen als er toch blijkt dat er te weinig voedsel in de kast zit.

Mocht je toch bijvoorbeeld halverwege oktober constateren dat de bijen te weinig wintervoer hebben. Dan is het een mogelijkheid om suiker fondant te geven. Wij hebben hier meermalen toch succes mee gehad.

Tip: Fondant kan je zelf maken door 1 deel honing te pakken en 4 delen poedersuiker. Meng dit door elkaar en je krijgt een harde substantie welke je op de kasten kunt leggen. Let op dit moet eigen honing zijn, honing van de supermarkt kan amerikaans vuilbroed in zitten en dit is uitermate besmettelijk voor je bijen.

Winter

Als de temperaturen beginnen te dalen en er al weer een koude bries door nederland heen waait, worden de laatste winterbijen geboren. De bijen zijn bijna klaar voor de winter en voor elke kast kan de laatste broed uitloop, met een paar weken verschillen.

Als broed aanwezig is in de bijenkast dan is de temperatuur zo rond de 32-36 °C. Dit kan in koude periodes een hoop energie kosten en daarom is het voor een bijenvolk beter als de inwintering voortijdig klaar is. Uiteraard heb je hier geen invloed in en bepalen de bijen dit allemaal zelf.

Wanneer het laatste broed is uitgelopen en de koningin is gestopt met eitjes leggen, zullen de bijen zich clusteren tot een tros. En omdat ze geen broed meer hoeven warm te houden zal de temperatuur dalen tot ongeveer 13 – 18 °C.

Midden in de tros bevindt zich de koningin welke wordt warm gehouden door het volk. De bijen hangen gezamenlijk aan de raten wachtend op de lente. De bijen starten als tros tegen de voorkant van de kast en werken zich langzaam naar achter. Ze eten zo langzaam de opgeslagen wintervoorraad op.

In de kast mag het niet kouder worden dan 8-9 °C. Mocht dit gebeuren dan raken de bijen in een coma en vallen van de tros af. Bij extreme kou kan de koningin het eitjes leggen stoppen voor zeker een paar maanden.

Voor imkers is de kortste dag altijd een klein feestje. In een uitzichtloze periode zonder bijen is dit een vooruitzicht naar betere tijden. De koningin zal na de kortste dag weer beginnen met het leggen van eitjes. Afhankelijk van het stuifmeel kan de tijd van het leggen verschillen en kan de grote van het broednest ook uitmaken.

Lente

Na een lange winter begint in de vroege lente de temperaturen weer te stijgen. Mocht daar in februari een mooie lente dag tussen zitten dan pakken de bijen de kans voor de eerste reinigingsvlucht.

Gedurende de winter eten de bijen de voedsel wat is opgeslagen in de kast. Bijen ontlasten zich niet gedurende die tijd om ziektes te voorkomen. En als daar dan een mooie lentedag is dan vliegen de bijen uit om zich te ontdoen van de ontlasting.

Als in maart de eerste krokussen beginnen te bloeien dan vergaren de bijen zich hier graag aan. De reikwijdte zal zich geleidelijk uitbreiden naarmate de temperaturen langzaam verder beginnen te stijgen.

De vliegbijen zullen de eerste nectar en stuifmeel weer binnen brengen. Hierdoor zal de koningin ook meer eitjes gaan leggen.

Langzaam zullen de winterbijen plaats maken voor de nieuwe zomer bijen. De winterbijen helpen het volk opstarten in het voorjaar en als volgt later buiten de kast zullen sterven.

De eerste drachten zijn weer in volle gang zijn en de winter lijkt alweer snel vergeten. het volk zal zich voorbereiden om te gaan zwermen.

Vroege zomer

De langste dag is al weer bijna daar, de grote van het volk is bijna op zijn piek. En de zomer drachten zijn in volle gang. Bijen maken vollop gebruik van de zomer dracht om voldoende voedsel op te slaan voor de komende winter.

Na de langste dag zullen de bijen weer langzaam beginnen met de wintervoorbereidingen. De hele cyclus begint weer van voor af aan.

Zo lang als de winter duurt zo snel gaat het imker seizoen voorbij. Soms lijkt het wel is alsof je drie keer met je ogen knipperd en je bent de bijen al weer aan het voorbereiden op de winter. Echter heeft ieder seizoen weer iets moois te bieden. Voor de bijen wordt het wellicht een rustige periode, maar de imker kan in de winter druk genoeg zijn met de nieuwe voorbereidingen op de nieuwe lente.

Hoogtepunten per maand

Om een klein overzicht te geven vind je hieronder de belangrijkste bijenactiviteit per maand. Helemaal accuraat is deze niet omdat het altijd afhangt met het weer.

  • September: Voor de imker de laatste kans om de laatste werkzaamheden te doen voor de komende winter.
  • Oktober: Koningin zal langzaam minder eitjes gaan leggen.
  • November: De laatste winter bijen zullen geboren worden in de al wat koudere nachten. Het bijenvolk zal langzaam een tros vormen.
  • December/ Januari: Na de kortste dag zal de koningin weer langzaam beginnen met eitjes leggen om de verloren winterbijen te vervangen. De imker verheugd zich net als de bijen op het komende voorjaar.
  • Februari: De eerste mooie lente dag zullen de bijen gebruiken voor de reinigingsvlucht.
  • Maart: De eerste krokussen staan al weer in bloei en het bijenvolk zal zich weer langzaam uitbreiden.
  • April: Het bijenvolk groeit hard en de eerste zwerm tekenen beginnen al te verschijnen.
  • Mei: De kast zal gaan zwermen of de imker maakt een kunstzwerm. Dit is voor bijen de natuurlijke manier van voortplanten
  • Juni: De langste dag naderd en de zomerdracht is volop bezig.
  • Juli: Drachten naderen tot hun einde en de bijen zullen starten met de wintervoorbereiding.
  • Augustus: Het broednest zal krimpen en de eerste winter bijen worden geboren.

Filed Under: Imkeren Tagged With: bijenkalender, honingbij

Introductie van de Honingbij

May 3, 2018 by admin Leave a Comment

vliegplank
vliegplank met werkster bijen

 

Van alle bijensoorten is de honingbij wel de meest bekendste. Wij hebben er onze samenleving opgebouwd en al vanaf de oude egyptenaren migreren we de honingbij met ons mee. De honingbij die we nu kennen is ook geen wilde bij meer maar een gedomesticeerde soort.

In amerika is de economische waarde van de honingbij geschat op ongeveer 160 miljard dollar. Je kan nagaan dat de meeste producten niet meer in de supermarkten zouden liggen als de honingbijen er niet meer zouden zijn.

Er is een bekende gezegde van albert einstein welke gaat als volgt;

“If the bee disappeared off the surface of the globe then man would only have four years of life left. No more bees, no more pollination, no more plants, no more animals, no more man.”

Grof vertaald; wij mensen zullen niet meer bestaan als we de honingbij laten verdwijnen.

In de media is er de afgelopen jaren veel aandacht voor de honingbij geweest en helaas niet door goed nieuws. Door deze aandacht wordt gelukkig het probleem steeds bekender bij steeds meer mensen. Want het begint toch allemaal bij een stuk kennis.

Dit slechte nieuws was voor mij een reden om me een keer te verdiepen in de wereld van de bij. Door de lichte interesse die gewekt was, heb ik me een paar jaar geleden ingeschreven voor een imker cursus waarna het balletje verder begon te rollen. In zowel mijn imker carriere als de verdere interesse in de natuur.

Als ik met mensen praat over de honingbij dan is het voor mij verrassend hoe weinig mensen weten over bijen en de natuur in het algemeen. Als mensen mij iets vragen over bijen dan zeggen ze allemaal dat we ze moeten helpen, maar weten eigenlijk niet hoe dat moet. En dan begin ik meestal met een stukje kennis.

Het bijen volk bevat natuurlijk een koningin met tienduizenden werksters en een paar duizend darren (mannetjes bijen). Dit aantal is bijvoorbeeld niet altijd gelijk het aantal werksters kan varrieren van twaalf duizend in de winter tot vijftigduizend bijen in de zomer. En darren zijn alleen maar aanwezig in de zomer en worden uit de kast gedreven als de winter naderd. De honingbij is de enigste soort bij welke gezamenlijk overwintert.

De honingbij is een superorganisme en werkt samen als een zwitsers uurwerk. Een individu is niks in het bijenvolk, maar samen kunnen ze figuurlijk bergen verzetten.

De koningin kan niet zonder de werksters en de werksters niet zonder de koningin. En tja de darren doen niet veel, maar worden dus ook alleen getolereerd in de zomer. In de herfst worden zij de kast uit verdreven waarna ze buiten sterven.

De rol van de koningin is om eieren te leggen en te zorgen voor voldoende nageslacht. Gedurende de zomer kan ze tot wel 1500 eitjes per dag leggen in de zomer. De werksters voeden de koningin en brengen het nageslacht groot en verzorgen de rest van het huishouden. De darren doen niet veel behalve het nest warm houden.

Maar voor de meeste mensen is de honingbij natuurlijk bekend om de honing. We kennen het allemaal vanuit de supermarkt of van de lokale imker.

Honing is eigenlijk niet zo charmant als je er over nadenkt. Het komt uit de bloem van een nectar waar bijen spuug aan toegevoegd wordt en daarna in honingraat wordt gestopt en als volgt wordt ingedampt. Honing bestaat voornamelijk uit suiker waar de bijen op leven. Honing is de brandstof en de pollen (stuifmeel) zijn de bouwstenen.

Waarschijnlijk weet je nu al meer over bijen dan de gemiddelde nederlander. Maar er is nog veel kennis te delen. En uiteraard weet ik ook nog niet alles, wetenschappers leren ook nog elke dag bij over de honingbij.

Ik zal verder op deze website mijn aantekeningen delen welke ik heb gemaakt voor mezelf tijdens de imker cursus. Door mijn aantekeningen ging ik me realiseren dat de bijen maar een schakel zijn in de natuur. De bijen zijn de graadmeter van de natuur en als je hoort dat het niet goed gaat met de bij dan zegt dit eigenlijk wel genoeg over de rest van de natuur.

Maar hier kom ik nog wel een keer op terug, en onthoud altijd 1 stap tegelijk. En de eerste stap is een stuk kennis.


Photo credits: T. Oosterveer

Filed Under: Imkeren Tagged With: honingbij, imkeren

Primary Sidebar

Welkom!

Op deze website vind je een log met aantekeningen over onderwerpen die ik interessant vind. Om een beter begrip te krijgen over bijenhouden ben ik notities gaan maken. Echter door het bijenhouden ben ik anders naar de natuur gaan kijken. Ik deel hier mijn verhalen en aantekeningen over philosophie, bijenhouden en natuur in het algemeen. Welkom en veel leesplezier. Meer...

Recent Posts

  • 20240825 Wijngaardslak
  • 20240907 Atalanta vlinder
  • 202407 Oliander infrarood foto
  • Boommarter | Martes martes & Steenmarter | Martes foina
  • Bunzing | Mustela putorius

Categories

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in